Και έτσι βρέθηκα στις Βρυξέλλες (μέρος 2ο)…

…ΤΑ “ΠΑΙΔΙΑ”

Τη προηγούμενη βδομάδα βρέθηκα στις Βρυξέλλες όπως έχω ήδη πει, συνοδεύοντας μια ομάδα από 20 μαθητές. Οι μαθητές αυτοί ουσιαστικά συμμετείχαν σε ένα think tank μέσα από το οποίο η Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ (ναι καλά διαβάσατε) προσπαθούν να πιάσουν το σφυγμό των νέων ανθρώπων και αυριανών πολιτών, προκειμένου να χαράξει τη κατάλληλη πολιτική.

Έτσι παρακολουθήσαμε μια σειρά ομιλίες αλλά σχεδόν όλες άφησαν μια πικρία. Δεν έδιναν αρκετό χρόνο για ερωτήσεις. Κάτι που όλα τα παιδιά (104 αν θυμάμαι καλά από 7 ή 8 σχολεία από όλη την Ελλάδα : Αθήνα – Θεσσαλονίκη – Πάτρα – Καλαμάτα) ήθελαν πάρα πολύ. Έτσι μετά τους εσπευσμένους τερματισμούς – μερικές φορές σχεδόν “δυναμικά” – το σύνολο σχεδόν των παιδιών βγαίνανε με μια έκφραση απογοήτευσης. Και όσοι είχαν την ευκαιρία να ρωτήσουν δεν τους λυπήθηκαν. Ρωτούσαν καίριες ερωτήσεις… χωρίς περιστροφές και διπλωματική “ευγένεια”. Και πραγματικά ήταν μια ωραία εμπειρία. Για να καταλάβετε τι ερωτήσεις κάνανε – όχι όλοι αλλά ακούστηκαν αρκετές τέτοιου τύπου – ” Γιατί μας φωνάξατε εδώ και μας ρωτάτε για το μέλλον της Ευρώπης, αφού κανείς δεν μας ακούει εμάς τους νέους και δεν έχουμε δικαίωμα ψήφου ή να ελέγξουμε με κάποιο τρόπο τα πράγματα” Κόκκαλο ο εισηγητής. Ή στο ΝΑΤΟ : “Πως εξασφαλίζετε την ειρήνη όταν σε κάθε ανάμειξη σας παίρνετε μαζί σας όλα τα μέλη της συμμαχίας” κοινώς βάζετε 28 +1 χώρες σε πόλεμο. Κάτι για τον καιρό ήταν η απάντηση.

Εδώ πρέπει να πω ότι θαύμασα τους ομιλητές όταν δεν ήθελαν να δώσουν μια απάντηση σε μια “καυτή” ερώτηση. Οι μαθητές προσπαθώντας να τεκμηριώσουν την ερώτηση τους κάνανε μια εισαγωγή, και μετά υποβάλανε την ερώτηση. Ο ομιλητής έπιανε μια άσχετη φράση και ανέπτυσσε μια απάντηση πάνω σε αυτό αποφεύγοντας επιμελώς να απαντήσει. Και ο μαθητής έμενε με την ερώτηση : Μα καλά μου απάντησε τώρα; Αφού δεν είπε τίποτα. Αν είχε την δυνατότητα έκανε διευκρινιστικά την ίδια ερώτηση. Και πάλι άκουγε κάτι άσχετο.

Μου άρεσε γιατί είδα ότι τα παιδιά δεν τρώνε κουτόχορτο, και αυτό σαφώς είναι μια υποσχόμενη εικόνα. Μου άρεσε γιατί ξέρανε πολύ καλά τι γίνεται και διεκδικούσαν το δικαίωμά τους να έχουν απαντήσεις. Μου άρεσε για παράδειγμα όταν σε μια στιγμή αφηρημάδας ο προεδρεύων ευχαρίστησε τον προηγούμενο ομιλητή και προλόγισε τον επόμενο ενώ είχε σηκωθεί μια μαθήτρια να κάνει ερώτηση. Σηκώθηκε ΟΛΗ η αίθουσα από τις διαμαρτυρίες,  και αν και επέμενε ο προεδρεύων στο να ολοκληρώσει τη φράση του, τον “υποχρέωσαν” να καθίσει και να περιμένει μέχρι η μαθήτρια να υποβάλλει την ερώτηση και να πάρει την απάντηση της.

Ανέφερα έτσι μερικά περιστατικά, προσπαθώντας να πω ότι τα παιδιά μας δεν είναι πεσμένα μέσα στους υπολογιστές και ξεκομμένα από την πραγματικότητα και τα διεθνή. Όσο και αν τα έχουμε παραφορτώσει με “δουλειά” στο σπίτι, έχουν τον χρόνο, να βλέπουν, να μαθαίνουν και να σκέφτονται. Και αυτό είναι καλό.

Από την άλλη είχα την τιμή – κυριολεκτικά – να παρακολουθήσω ένα καταιγισμό ιδεών, (brainstorming) ελεύθερο, χωρίς περιορισμό. Μου άρεσε η γλώσσα, ο αυθορμητισμός, η σκέψη και πως “γυρνούσε το μπαλλάκι” της σκέψης ανάμεσα σε παιδιά “άσχετα” και πως κάπου εμφανιζόταν από το πουθενά, το σημείο που έπρεπε να καταγραφεί.  Μου άρεσε ο τρόπος που άφηναν κάποιον – χωρίς διαδικασίες – να προεδρεύει, εκφράζοντας με αυτό το τρόπο την κοινή αποδοχή στο πρόσωπό του. Μου άρεσαν εκείνα τα παιδιά που όταν ήθελαν να μιλήσουν επέβαλλαν την παρουσία τους με τη σιωπή τους, απλά σηκώνοντας το χέρι και περιμένοντας από όλους να ησυχάσουν για να μιλήσουν. Ήταν μια άλλη εικόνα, που κατέβαζε τους τόνους και έδινε χρόνο σε όλους να σκεφτούν παραπέρα αλλά και να προσέξουν τι ακούγεται. Ήταν πολύ καλό το ότι δεν υπήρχαν πηγαδάκια. Συμμετείχαν όλοι. Έστω και με μία λέξη ο καθένας, έβαζαν το λιθαράκι τους στη συζήτηση.  Μέσα σε δύο ώρες, μετά από μια πολύ γεμάτη μέρα που ξεκίνησε νωρίς, βγήκε ένας βασικός “χάρτης” των σκέψεων και των ιδεών, για την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αλλά και το ΝΑΤΟ. Τα ερωτήματα που είχαν τεθεί για απάντηση… δεν απαντήθηκαν αλλά σίγουρα καταγράφηκαν τα βασικά σημεία και μένει η επεξεργασία για μια ολοκληρωμένη απάντηση. Από αυτά που άκουσα θα τα λένε “τα σύκα σύκα και τη σκάφη σκάφη” όπως λέει η παροιμία.

Μέσα από την εκδρομή, βρεθήκαμε πιο κοντά οι μαθητές με τους καθηγητές τους, ξεφύγαμε από τα στενά πλαίσια του μαθήματος και της τάξης. Γελάσαμε μαζί, σχολιάσαμε πράγματα και καταστάσεις, βρεθήκαμε στο ίδιο τραπέζι και μιλήσαμε για πάρα πολλά πράγματα. Είναι πολύ ωραία εμπειρία, γιατί όπως έχω αρκετές φορές πει, οι μαθητές φεύγουν από το σχολείο και το μόνο που μπορώ να πω είναι αν ξέρει χημεία – και αυτό με βάση αυτά που θέλει το αναλυτικό πρόγραμμα – και τίποτα άλλο. Δεν νομίζω ότι αυτό σημαίνει ότι γνωρίζω κάποια παιδιά.

Το συμπέρασμα είναι ότι έχουμε πολλά να περιμένουμε από τους μαθητές μας. Είναι κρίμα που μέσα σε όλο αυτό το κλίμα που μας βομβαρδίζουνε καθημερινά, δεν μπορούμε να τα αφήσουμε να ονειρευτούν και να πετάξουν… Βλέπετε με αυτό τον βομβαρδισμό “ειδήσεων” πως μπορεί να ονειρευτεί κανείς και να σχεδιάσει. Παρ’ όλα αυτά, μας βλέπουν, μας κρίνουν, μας χρεώνουν και μας πιστώνουν. Το μεγαλύτερο λάθος που μπορούμε να κάνουμε είναι να υποτιμήσουμε την νέα γενιά…δηλαδή αυτό που ακούγεται πολλές φορές από άτομα μεγάλης ηλικίας…” η σημερινή νεολαία… άσε…” και άλλα τέτοια απαξιωτικά. Κάπου είχα διαβάσει : “Τα παιδιά έχουν φτερά και οι δάσκαλοι μαθαίνουν τα παιδιά να πετάνε”. Για να γίνει αυτό όμως πρέπει να μπορούν να πετάνε και οι δάσκαλοι. Γιατί αν εμείς δεν μπορούμε να πετάξουμε – μια και μας έχουν κόψει ποικιλοτρόπως τα φτερά – πως θα μάθουμε τους μαθητές μας;

Το κακό είναι ότι όλες αυτές οι εμπειρίες δυστυχώς δεν μπορούν να γίνουν κτήμα όλων των παιδιών. Και εδώ έρχονται οι νέες τεχνολογίες οι οποίες μπορούν να βοηθήσουν αυτές οι ιδέες, να γίνουν κτήμα όλων… μια και όπως χαρακτηριστικά μας είπαν ότι στη Ευρωπαϊκή Ένωση είναι όλα διάφανα και καθαρά.Οπότε να είστε σε αναμονή για υλικό για μελέτη.

Τη καλημέρα μου…και από ότι δείχνει η μέρα και το Σαββατοκύριακο που ακολουθεί θα είναι καλό. Για τα άλλα κλείστε ραδιόφωνο και τηλεόραση και ξεχαστείτε για το Σαββατοκύριακο. Από Δευτέρα όλα και όλοι εδώ θα είναι πάλι.