“Ευ αγωνίζεσθαι” ή “Ο σκοπός αγιάζει τα μέσα”.
Είναι πολλές φορές που έχω προβληματιστεί στο εξής θέμα : “ποιος είναι ο ρόλος μας σαν εκπαιδευτικοί, και τι μοντέλο δίνουμε (δείχνουμε) στους μαθητές μας.” Είναι για εμένα ένα τεράστιο θέμα μια και πιστεύω ότι αποτελούμε πρότυπο για τους μαθητές μας..
Για να γίνω πιο σαφής. Έχουν υπάρξει πάρα πολλές περιπτώσεις όπου μαθητές μέσα από τη πρακτική τους φαίνεται αλλά και σε πολλές συζητήσεις με απόφοιτους βλέπω ότι πολλά από τα παραδείγματα και τις συζητήσεις (το κήρυγμα που λέμε) τα κρατάνε στο μυαλό τους και πολλά τα έχουν υιοθετήσει. Ακούγεται περίεργο αλλά η εικόνα που έχω είναι ότι μας προσέχουν και μάλιστα πολύ. Οπότε αυτό που δείχνουμε στους μαθητές μας είναι και αυτό που μένει.
Και για να φτάσω στο τίτλο. Βρέθηκα προ ημερών σε ένα διαγωνισμό που είχε να κάνει με την έξυπνη πόλη. Οι μαθητές μου είχαν προετοιμαστεί και είχαν ετοιμάσει τα επιχειρήματά τους για να υποστηρίξουν τις θέσεις τους. Στην επιτροπή που συζητήθηκαν τα θέματα του διαγωνισμού, η αντίπαλη ομάδα – σχολείο την πρώτη μέρα δεν είπε λέξη. Οι μαθητές μου αφού επιχειρηματολόγησαν και ανέπτυξαν τις θέσεις τους – πολλές φορές σε “αντιπαράθεση” με την ειδική επιστήμονα, φτάσανε στα πρώτα συμπεράσματα. Η ίδια διεργασία συνεχίστηκε και τη δεύτερη μέρα, όπου είδαμε οι θέσεις και οι προτάσεις μας να υιοθετούνται από την άλλη ομάδα, που ήταν και το λογικό μια και η επιτροπή έπρεπε να έχει ενιαίες θέσεις. Και στη τρίτη μέρα στις ολομέλειες, οι θέσεις τέθηκαν σε ψηφοφορία, αλλά ήταν ίδιες μια και η κάθε επιτροπή είχε μια σειρά θέσεων. Ψηφίστηκε η παρουσίαση της άλλης ομάδας. Αυτή ήταν η δομή όλου του προγράμματος.
Προχθές λοιπόν βρήκα μια αναφορά από το σχολείο που συμμετείχε επίσης στην επιτροπή, που ούτε λίγο ούτε πολύ έλεγε ότι θριάμβευσε γιατί οι ιδέες τους ήταν καλύτερες, γιατί είχαν όλες τις πρωτότυπες ιδέες (και έκαναν αναφορά στις προτάσεις τις δικές μας σαν δικές τους), και γιατί ήταν πιο έξυπνοι και δεν ήρθαν σε αντιπαράθεση με την ειδική επιστήμονα συντονίστρια. Και το αποτέλεσμα ήταν ότι ο εκπρόσωπος τους πέτυχε να επιλεγεί στην εκπροσώπηση στο ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Η αναφορά αυτή με στεναχώρησε γιατί μου έδειξε πως κάποιος μπορεί να φανεί μεγάλος απλά μειώνοντας τους άλλους. Και αν δεχτούμε ότι σαν μαθητές μπορεί να μην εκφράζονται σωστά ή να έχουν κάποια λάθος άποψη αλλά οι καθηγητές τους θα έπρεπε να το συζητήσουν μαζί τους μια και ήταν μαθητές γυμνασίου.
Όταν το συγκεκριμένο άρθρο το είδαν οι μαθητές που είμαστε μαζί στο διαγωνισμό είπαν να τους απαντήσουν όπως τους πρέπει . Αλλά τους απέτρεψα, όχι για κανένα άλλο λόγο, αλλά για να μπορέσουμε να κρατήσουμε την αξιοπρέπεια μας στο επίπεδο που της αρμόζει. Το σχόλιο που έκανα ήταν ότι ο διαγωνισμός εξακολουθεί να μας δίνει μαθήματα ζωής και ότι το “ευ αγωνίζεσθαι” και η προάσπιση της αξιοπρέπειας αλλά και το θάρρος της γνώμης και όχι η σιωπή “σκοπιμότητας” είναι μαθήματα ζωής. Ζήτησα τα σχόλια τους αλλά για να το συζητήσουμε.
Για μια ακόμα φορά γίνεται φανερός ο ρόλος του εκπαιδευτικού. Όπως πολύ συχνά λέω το γνωστικό είναι μάλλον δεύτερο. Η αξιοκρατία, η αξιοπρέπεια, το θάρρος της γνώμης, η σωστή επιχειρηματολογία, η ικανότητα να δουλεύουν σαν ομάδα και να μπορούν να υποστηριχθούν μεταξύ τους, είναι μαθήματα ζωής, μια και η επαγγελματική πραγματικότητα θα τους φέρει πολύ συχνά απέναντι σε αυτά. Και θα πρέπει να μπορέσουν να εκτιμήσουν αυτές τις έννοιες για να μπορέσουν να τις υπερασπιστούν και να έχουμε ένα καλύτερο μέλλον. Εδώ είναι ο ρόλος μας. Μέσα στη τάξη να δημιουργήσουμε εκείνο το κλίμα που όλα αυτά είναι παρόντα.
Ας τα σκεφτούμε όλοι. Έχουμε πολλά να κάνουμε και να προσφέρουμε στους μαθητές μας εκτός από ένα καλό μάθημα.
Τη καλησπέρα μου
