Μια καταπληκτική ημέρα στο Εθνικό Ιδρυμα Ερευνών.
Όλα ξεκίνησαν στη βραδιά του Ερευνητή στο Δημόκριτο. Εκεί βρήκα το φίλο μου τον Γιώργο που με προσκάλεσε με τους μαθητές μου στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών. Αυτό ήταν… τι το είπε… Το κανόνισα άμεσα και μάλιστα στις μικρές διακοπές ώστε να μπορέσουν να έρθουν και οι μαθητές της Γ Λυκείου χωρίς να χάσουν μαθήματα στο σχολείο. Αν και δεν ξέρω τι ήταν πιο σημαντικό.
Σήμερα βρεθήκαμε λοιπόν στο ΕΙΕ αλλά μας την είχε “στημένη” ο καιρός μια και εγώ ίσα που πρόλαβα να φτάσω στεγνός. Πολλα από τα παιδιά δυστυχώς έγιναν “παπιά” μια και στις 11 και για ένα τέταρτο έβγαζε καρεκλοπόδαρα… ακριβώς δηλαδή την ώρα της συγκέντρωσης.
Τελικά μαζευτήκαμε και πήγαμε στην αίθουσα των σεμιναρίων όπου μας παρουσιάσανε το ΕΙΕ οι κ. Σωτηρούδης και κ Μούσδης, δίνοντας μας μια εικόνα για το τι σημαίνει Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών.
Αφού μας ανέπτυξαν τις βασικές αρχές της έρευνας μετά βγήκαμε “βόλτα” στα εργαστήρια. Ξεκινήσαμε από τον τέταρτο όροφο που είχε τα εργαστήρια χημείας. Το ενδιαφέρον ήταν μεγάλο και οι μαθητές παρακολούθησεν με μεγάλη προσοχή όλα όσα ακούγονταν.
Ο κ. Γιώργος Μούσδης εξηγεί στους μαθητές τα μυστικά της Χημείας και τον τρόπο με τον οποίο “δημιουργούμε” μια καινούργια ένωση και την διαδικασία με την οποία πραγματοποιείται η έρευνα.
Έδώ μάθαμε τα μυστικά της φασματοσκοπίας και της ανίχνευσης. Υπήρχε όμως ένα σοβαρό κενό. Οι μαθητές δεν κάνουν πλέον οπτική. Και δεν μπορούσαν να καταλάβουν τα φάσματα απορρόφησης ή εκπομπής για τα οποία ακούγανε. Οι μαθητές της Γ Λυκείου τα έχουν ακούσει και μελετήσει. Οι μαθητές της Β Λυκείου όμως όχι. Και όταν τους μίλησαν για διαμοριακές δυνάμεις και κολλοειδή συστήματα διασποράς ή με άλλα λόγια γαλακτώματα, δεν καταλάβαιναν τι άκουγαν. Γιατί πλέον στη Β Λυκείου δεν κάνουν ούτε προσθετικές ιδιότητες, ούτε δεσμούς υδρογόνου. Επίσης δεν κάνουν χημική κινητική ή θερμοχημεία, για να μπορούν να γνωρίζουν το ρόλο της ενέργειας στη πραγματοποίηση μιας χημικής αντίδρασης. Και θα πρέπει να ρωτήσω : έχουν σκεφτεί άραγε πότε θα τα μάθουν αυτά οι μαθητές… ή μήπως δεν θα τα μάθουν.
Στο εργαστήριο Χημείας μαθαίνουν για το κενό και τη σημασία του στην έρευνα. Τον ρόλο του απαγωγού και την σημασία των διαλυτών.
Στο εργαστήριο φυσικοχημείας, μαθαίνουμε ότι ένα άδειο δοχείο δεν είναι ποτέ άδειο γιατί περιέχει αέρα. Και αν εμείς βάλουμε ένα “άδειο” σωλήνα σε υγρό άζωτο, πολύ σύντομα “γεμίζει” με υγρό οξυγόνο, του ατμοσφαιρικού αέρα. Και συνειδητοποιούμε ότι το άδειο έχει άλλη έννοια στη καθημερινή ζωή και άλλη στο εργαστήριο.
Μετά κατεβήκαμε στα “υπόγεια” του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, όπου είδαμε μια συσκευή Πυρηνικού Μαγνητικού Συντονισμού (NMR) όπου μάθαμε πολύ απλά και γρήγορα πως λειτουργεί σε περιβάλλον υπεραγωγιμότητας ( Υγρό Ήλιο με -270 οC και περιτύλιγμα υγρού αζώτου – 196 οC )
Μετά παρακολουθήσαμε μια σύντομη παρουσίαση της χρωματογραφίας και πως αυτή συνδυάζεται με τη συσκευή NMR για να βρούμε άγνωστες ουσίες.
Κλείνοντας περάσαμε από τη βιβλιοθήκη που είναι ένα πραγματικό διαμάντι με άπειρο υλικό και την δυνατοτητα να τη επισκεφτεί όποιος θέλει. Αν έχεις το δικό σου υπολογιστή, μπορείς να διαβάσεις ό,τι θέλεις και να πάρεις και δουλειά στο σπίτι – στο στικάκι. Αν δεν έχεις υπολογιστή με 1 € ( + 0,23 € ΦΠΑ) μπορείς να χρησιμοποιήσεις για μια ημέρα ( περίπου ένα οκτάωρο) τους εγκατεστημένους υπολογιστές… καθόλου άσχημα αν σκεφτείς ότι στη βιβλιοθήκη είναι συνδεδεμένο το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης με ό,τι υπάρχει από έρευνα σε όλα τα πανεπιστήμια της Ελλάδας αλλά και από πολλά πανεπιστήμια του εξωτερικού και περίπου το 80 % από αυτό το υλικό είναι ανοικτό στο κοινό.
Και άφησα το καλύτερο για το τέλος. Η επίσκεψη είναι ελεύθερη – χωρίς εισιτήριο κλπ κλπ -. Απλά χρειάζεται συνεννόηση για να σας περιμένουν, μια και δεν μπορείτε να επισκεφτείτε τους χώρους των εργαστηρίων αν δεν το έχετε κανονίσει.
Όλοι οι οικοδεσπότες μας ηταν ευγενικοί και πρόθυμοι να μας απαντήσουν σε ό,τι απορίες είχαμε. Το μεγαλύτερο πρόβλημα που είχαμε ήταν ο χρόνος… ήταν λίγος. Μακάρι να μπορούσαμε να κάτσουμε παραπάνω ώρα, για να δούμε και άλλα πράγματα.
Όπως και να έχει ήταν μια καταπληκτική ημέρα… που αξίζει να τη ζήσουν όσο το δυνατόν περισσότεροι μαθητές.
Τη καλησπέρα μου.
