Η αυτοεκτίμηση…μέσα από τα μάτια των άλλων.

Πιστεύω να είσαστε προετοιμασμένοι για τη πιο βαθυστόχαστη ανάλυση που έχετε διαβάσει πάνω στο θέμα της αυτοεκτίμησης. Ωραία; Ξεκινάμε.

Τι σημαίνει άραγε αυτοεκτίμηση; Είναι το πως βλέπουμε εμείς τον εαυτό μας. Πως τον εκτιμάμε.  Αλλά από τι εξαρτάται αυτό; Ποια είναι τα κριτήρια για να δούμε πως βλέπουμε τον εαυτό μας; Μα φυσικά πως μας βλέπουν οι άλλοι.

Ας πάμε πίσω – μιλώντας με τα δικά μου χρονολογικά δεδομένα – στην εφηβεία. Εκεί που δεν μπορούμε να προσδιορίσουμε τη θέση μας σε αυτό το κόσμο, εκεί η παρέα παίζει πρωταρχικό ρόλο. Η ένταξη σε μια ομάδα ανθρώπων έχει πρωταρχική σημασία. Και αν η παρέα έχει και “βασιλιά” ή “βασίλισσα” ακόμα καλύτερα.  Να ερμηνεύσω τους όρους; Βασιλιάς και βασίλισσα είναι τα παιδιά που χαίρουν γενικής εκτίμησης είτε λόγω εμφάνισης, (πολύ κοινό) είτε λόγω συμπεριφοράς (επίσης δημοφιλές). Έτσι το να ανήκεις σε μια τέτοια παρέα είναι τιμή, την οποία πληρώνεις πολλές φορές με συμβιβασμούς. Συμβιβασμούς οι οποίοι τελικά θα σε κάνουν αποδεκτό στην παρέα. Και μετά εσύ μέσα από την αίγλη της παρέας θα έχεις τη χαρά της ένταξης και την εκτίμηση των γύρω σου. (Σε μεγαλύτερες ηλικίες λέγεται “κύκλος”). Μέσα από αυτές τις διαδικασίες καθορίζεις συμπεριφορές και πρακτικές που κατά κανόνα παραμένουν. Σε πολλές περιπτώσεις εμφανίζεις συμπεριφορά τέτοια ώστε να προκαλέσεις το ενδιαφέρον και τη προσοχή. Έτσι σε ένα πάρτι για παράδειγμα κατεβάζεις ό,τι υγρό κυκλοφορεί για να επιδείξεις τις αντοχές σου και μετά το χάνεις -συνήθως – το παιγνίδι και τελικά αντί για προσοχή και ενδιαφέρον παίρνεις “σχόλια” διαφόρων ειδών.

Προχωράμε παραπέρα και φτάσαμε στα 25-30. Εκεί είσαι “κυνηγός” ( ο όρος αφορά και τα δύο φύλα). Άρα  πρέπει να επιδείξεις προσόντα. Τα προσόντα σε αυτή την ηλικία είναι συνήθως σωματικά. Έτσι μέσα από “γυμναστήρια” και άσκηση “σμιλεύουμε το σώμα μας” κατά τα πρότυπα που προβάλλονται στην τηλεόραση – κυρίως – αλλά και στα έντυπα. Η ηλικία σαφώς βοηθάει σε αυτό το στόχο. Και εδώ το κάτα πόσο έχουμε “πέραση”, η αυτοεκτίμησή μας ανεβαίνει. Και μέσα από τα μάτια των άλλων “ανεβαίνουμε” ή “πέφτουμε” και εμείς. Το ανέβασμα είναι πιο δύσκολο, ενώ το κατέβασμα άμεσο. Αρκεί ένα “στραβοκοίταγμα”  και πέσαμε. Να μη μιλήσω για χυλόπιτα ή ειρωνικό σχόλιο. Εκεί το βάθος είναι αρνητικό. Βλέπετε σε αυτές τις ηλικίες οι ισορροπίες είναι λεπτές και οι προσπάθειες των νέων ανθρώπων για ένταξη είναι πολύ έντονες. Άρα η σωστή υποστήριξη σαφώς βοηθάει.

Και φτάσαμε στα 30-35. Εκεί πια “σοβαρεύεσαι”. Τα προσόντα που πρέπει να επιδείξεις, είναι η επαγγελματική σου αποκατάσταση – κυρίως για τα αγοράκια – μια και αυτό επιβάλλει το “κοινωνικό μοντέλο” που επικρατεί ή αντίθετα, την αμφισβήτηση σε αυτό.  Και στις δυο περιπτώσεις η άποψη του περιβάλλοντος σου για το “που βρίσκεσαι” είναι αυτή που θα σου πει αν έχεις κάνει σωστά ή όχι και αν κινείσαι σωστά ή όχι.  Πάλι την άποψη για τον εαυτό σου θα τη στηρίξεις από τον τρόπο που σε βλέπουν οι άλλοι. Αν οι άλλοι σε θεωρήσουν επιτυχημένο για εκεί που έχεις φτάσει “ανεβαίνουν” οι μετοχές σου. Για τις γυναίκες – πάλι με βάση το κοινωνικό μοντέλο – μπαίνει και το θέμα της μητρότητας. Αν κάποια δεν έχει “γίνει μάνα” μέχρι τότε – εκτός του πρηξίματος από το οικογενειακό περιβάλλον με ερωτήσεις του τύπου “τι κάνεις;” και “πότε πια;” κλπ – έχεις και τους άλλους που με ένα “Α!”, όταν δηλώνεις ότι δεν έχεις παιδάκια ακόμα, τα “λένε όλα”. Τέλος πάντων ας κλείσουμε και αυτή την ηλικία.

Μετά από τα 35 τα πράματα ηρεμούν. Λογικά ξέρεις που βρίσκεσαι και ποιος είσαι και τι κάνεις. Και δεν ασχολείσαι και πολύ πολύ με το τι λένε οι άλλοι για σένα.  Τώρα αν έχεις ξεκαθαρίσει τα πράγματα με τον εαυτό σου είσαι καλά. Αν όχι ψάχνεις εναγωνίως να βρεις επιβεβαίωση από όπου μπορείς.

Το ερώτημα είναι : πόσες φορές έχει ο καθένας από εμάς αναλογιστεί σε βάθος χρόνου, τι έχει κάνει και τι έχει πετύχει. Συνήθως αυτά που έχουμε κάνει παίρνουν ένα χαρακτηρισμό “καλά, αυτό το κάνουν όλοι” , και αυτομάτως το υποβαθμίζουμε και πάμε στο επόμενο, συνήθως να το υποβαθμίσουμε και αυτό, και να συνεχίσουμε έτσι. Με αυτό το τρόπο σίγουρα δεν θα ανεβάσουμε την αυτοεκτίμησή μας και σίγουρα δεν θα αισθανθούμε καλύτερα. Πρέπει να δώσουμε στους εαυτούς μας τις πιστώσεις που τους ανήκουν, για να μπορέσουμε να προχωρήσουμε παρακάτω, μια και “είναι δύσκολοι καιροί”.

Αφορμή για την εγγραφή αυτή έδωσε μια συζήτηση που έγινε σήμερα, στη συγκέντρωση των συμμαθητών, όπως κάθε Σάββατο. Σήμερα είχαμε διευρυμένη σύνθεση – ίσως λόγω εκλογών – και αυτό είναι ευχάριστο.  (η σύνθεση εντάξει;)

Τη καλησπέρα μου.