Homo Interneticus…
Η εγγραφή που ακολουθεί έχει μια ιστορία. Δεν είναι δική μου. Για την ακρίβεια είναι του φίλου μου του Γιώργου. Είναι από εκείνους τους ανθρώπους που μπαίνουν κάποια στιγμή στη ζωή σου και μένουν εκεί για πάντα. Μπορεί να μην είναι ο κολλητός που βρισκεσαι καθημερινά, μια και έμενε Θεσσαλονίκη, αλλά πάντα είχαμε κάτι να πούμε. Και τα λέγαμε συχνά πυκνά. Τώρα γίνανε λίγο “χειρότερα” όσον αφορά την απόσταση, μια και είναι πλέον στη Γερμανία. Πάλι όμως οι νέες τεχνολογίες μηδένισαν τις αποστάσεις. Προχθές λοιπόν τα συζητάγαμε, και μια και είναι συγγραφέας, του ζήτησα ένα κείμενο του. Έτσι σήμερα παρουσιάζω ” ζεστό – ζεστό ” ένα κείμενό του. Και ποιο θα ήταν το θέμα; Το Ιντερνετ φυσικά.
Απολαύστε το κείμενο, γραμμένο από ένα “θεωρητικό” μια και είναι φιλόλογος (τελείωσε το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων), και όχι των πρακτικών. Αν κάποιος θέλει να επικοινωνήσει με τον ίδιο, μου το λέει εμένα ή χρησιμοποιεί…το Ιντερνετ. Σήμερα λοιπόν ο Γιώργος Βασιλείου-Μιχαήλ είναι συγγραφέας-σύμβουλος και ζει στη Βαυαρία, λίγα χιλιόμετρα έξω από το Μόναχο. Παρέχει επαγγελματικά τις εξής υπηρεσίες: Ghostwriting, Proof Reading & Editing, Life Coaching. Μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί του στο email info@healthalphabet.com και να τον βρείτε στο Facebook στη διεύθυνση http://www.facebook.com/people/George-B-Michail/1173307032.
Και τώρα το κείμενο.
” Το 1996, προβλέποντας µε εντυπωσιακή ακρίβεια τις µελλοντικές εξελίξεις της τεχνολογίας, ο ιδρυτής της Microsoft, Bill Gates, έγραφε πως κάποια μέρα «η εικονική πραγµατικότητα θα είναι σίγουρα πολύ πιο συναρπαστική από όλα τα βιντεοπαιχνίδια και ο εθισµός θα είναι πολύ µεγαλύτερος».
Μόλις δέκα χρόνια αργότερα, η εικονική πραγµατικότητα ήταν ήδη µια «υπαρκτή πραγµατικότητα». Και σήµερα, ο virtual κόσµος του διαδικτύου βρίθει από εικονικούς τόπους συναντήσεων, οι οποίοι είναι είτε πιστά αντίγραφα υπαρκτών τόπων είτε ολότελα νέοι, αυθύπαρκτοι τόποι.
Σ’ αυτούς τους διαδικτυακούς τόπους συρρέουν καθηµερινά κατά χιλιάδες (ή και κατά εκατοµµύρια) άνθρωποι απ’ όλον τον κόσµο, για να γνωρίσουν «κάποιο πολύ ξεχωριστό άτοµο», να συζητήσουν ή να φλερτάρουν µαζί του, ακόµα και να συνταξιδέψουν µαζί του σε άλλους εξίσου εικονικούς τόπους, δικαιώνοντας απόλυτα τον «Mister Microsoft».
Αυτή η ιδιότυπη «µετανάστευση» (παρότι εικονική και µε έναν άλλο τρόπο µόνιµη, αφού δεν συντελείται άπαξ, αλλά επαναλαµβάνεται ες αεί, κατά τακτά ή άτακτα διαστήµατα) θυµίζει εν πολλοίς την αλλοτινή µετανάστευση των ανθρώπων της υπαίθρου προς τα µεγάλα αστικά κέντρα.
Και όπως εκείνη η µετανάστευση συνοδεύτηκε από την αστικοποίηση του αγροτικού πληθυσµού που, µε τη σειρά της, συνετέλεσε στη διαµόρφωση ενός νέου τύπου ανθρώπου, του homo urbanus», έτσι και η τωρινή µετανάστευση συνοδεύεται από την ολοένα αυξανόµενη «εικονικοποίηση» της σύγχρονης ζωής, που, µε τη σειρά της, συντελεί στη διαµόρφωση ενός νέου τύπου ανθρώπου: του διαδικτυακού ανθρώπου, δηλαδή του «Homo Interneticus».
Αυτός ο Homo Interneticus ζει ένα µεγάλο µέρος της ζωής του μέσα στον ιδιότυπο κόσµο του ∆ιαδικτύου και δηµιουργεί έναν ιδιότυπο πολιτισµό, τον «διαδικτυακό πολιτισµό». Η ίδια ανάγκη που σπρώχνει τον άνθρωπο στην εκκλησία ή στο γήπεδο, δηλαδή η ανάγκη του «ανήκειν κάπου», είναι αυτή που τον σπρώχνει και στο ∆ιαδίκτυο και τον µετατρέπει σε Homo Interneticus.
Το ∆ιαδίκτυο είναι µια δεύτερη ευκαιρία για (ατοµική και κοινοτική) ζωή. Ή, καλύτερα, η διαδικτυακή ζωή είναι µια «δεύτερη ζωή», η οποία, όµως, δεν αποτελεί επ’ ουδενί καρικατούρα της «πρώτης»⋅ είναι, αντίθετα, µια ολοκληρωµένη νέα ζωή, µια «vita nova». Αυτό είναι και το σηµαντικότερο χαρακτηριστικό του Homo Interneticus: ζει µια δεύτερη ζωή, παράλληλα µε την πρώτη.
Αν και η δυνατότητα γι’ αυτήν τη δεύτερη ζωή υπάρχει από τα πρώτα κιόλας χρόνια της εµφάνισης του ∆ιαδικτύου, εντούτοις φτάνει στα υψηλότερά της επίπεδα σε τούτον τον αιώνα, µε την ανάπτυξη και την ευρύτερη διάδοση των τεχνολογιών «εικονικής πραγµατικότητας» (“virtual reality”). Κορυφαία έκφραση της «vita nova» αποτελεί, σήµερα, ο διαδικτυακός τόπος Second Life (ηλεκτρονική διεύθυνση: http://www.secondlife.com).
Ο τόπος, που σύµφωνα µε τους δηµιουργούς του είναι «ένας τρισδιάστατος εικονικός κόσµος, που οικοδοµείται εξολοκλήρου από τους ίδιους τους κατοίκους του, στους οποίους και ανήκει», άνοιξε τις πύλες του το 2003 και ήδη τον Ιανουάριο του 2007 είχαν «µετοικήσει» σ’ αυτόν 2.500.000 άνθρωποι από κάθε γωνιά του πλανήτη!
Οι κάτοικοι της Second Life µοιράζουν τον χρόνο τους ανάµεσα στην «πραγµατική» και την «εικονική» ζωή τους, κινούνται δηλαδή αδιάκοπα ανάµεσα σε µια «πρώτη» και µια «δεύτερη» ζωή. Μέσα στον εικονικό κόσµο τους, έχουν το δικό τους σώµα, το δικό τους σπίτι, ακόµα και τη δική τους δουλειά! Και αναπτύσσουν, όπως και στον πραγµατικό κόσµο, σχέσεις κοινωνικές, επαγγελµατικές, φιλικές, ερωτικές.
Aς ακούσουµε (σε ελεύθερη δική µου µετάφραση) πώς περιέγραφε, το 2006, στιγµιότυπα της ζωής του σ’ αυτόν τον κόσµο ο Robert D. Hof, δηµοσιογράφος του «Business Week» (http://www.businessweek.com/magazine/content/06_18/b3982001.htm) :
«Καθώς περπατώ στο γυαλισµένο ξύλινο πάτωµα του ειρηνικού κινέζικου αγροτόσπιτου, ένα σιντριβάνι κελαρύζει απαλά και µια λεπτή αύρα ανακινεί την βαθυκόκκινη κουρτίνα της µιας εισόδου. Ντυµένη µ’ ένα κοµψό µπλε-πορφυρό φόρεµα, η Anshe Chung µε οδηγεί σ’ ένα χαµηλό κάθισµα, σ’ ένα τραπέζι πάνω στο οποίο είναι ήδη στρωµένα µπολ µε άσπρο ρύζι και φλιτζάνια µε πράσινο τσάι. Βρίσκοµαι εδώ για να συζητήσω µαζί της την εντυπωσιακή ανάπτυξη της επιχείρησής της, η οποία, αν και δηµιουργήθηκε µόλις δυο χρόνια πριν, απασχολεί σήµερα 17 ανθρώπους. Καθώς συζητάµε, η ιστορία της ακούγεται σαν ένα ακόµη κλασικό παραµύθι του επιχειρηµατικού κόσµου.
»Με τη µόνη διαφορά, ότι δεν ανέφερα µια µικρή λεπτοµέρεια: η χώρα της Chung, το όµορφα φτιαγµένο σπίτι της, ο ατµός που βγαίνει από τα φλιτζάνια του τσαγιού, όλα αυτά… δεν υπάρχουν. Ή, µάλλον, υπάρχουν µόνον ως pixels που χορεύουν στις οθόνες των ηλεκτρονικών υπολογιστών όλων εκείνων των ανθρώπων, οι οποίοι κατοικούν στον online εικονικό κόσµο που ακούει στο όνοµα Second Life.
»Η Anshe Chung είναι µια persona [avatar] ή ένας γραφιστικός χαρακτήρας οθόνης, φτιαγµένος από έναν Κινέζο δάσκαλο που ζει στη Γερµανία, κάπου κοντά στη Φρανκφούρτη. Και το καθιστικό δωµάτιο, στο οποίο η Chung και η δική µου persona ανταλλάσσουν γραπτά µηνύµατα, είναι µόνο µια σκηνή σε ένα απέραντο online διόραµα, που το διαχειρίζεται ο δηµιουργός της Second Life, δηλαδή το ερευνητικό εργαστήριο «Linden Lab» στο Σαν Φρανσίσκο.
»Οι συµµετέχοντες εγκαθιστούν το λογισµικό της Second Life στους προσωπικούς υπολογιστές τους, συνδέονται στο σύστηµα και χρησιµοποιούν, κατόπιν, το ποντίκι και το πληκτρολόγιό τους, για να περιπλανηθούν στα απέραντα φυσικά τοπία και τα αστικά περιβάλλοντα, να κουβεντιάσουν µε φίλους, να χτίσουν τα εικονικά τους σπίτια στα οικόπεδα της φανταστικής γης, και να διευθύνουν πραγµατικές επιχειρήσεις».
Τυπικά, η Second Life δεν είναι παρά ένα ακόµη από τα πολλά online παιχνίδια στα οποία µπορούν να συµµετέχουν ταυτόχρονα πολλοί παίκτες και τα οποία είναι ιδιαίτερα δηµοφιλή στην εποχή µας, αφού εκατοµµύρια άνθρωποι από ολόκληρο τον κόσµο δέχονται να πληρώνουν δεκαπέντε και πλέον δολάρια τον µήνα για να παίξουν σε αυτά.
Στην πραγµατικότητα, όµως, η Second Life είναι κάτι παραπάνω από ένα απλό παιχνίδι. Είναι, όπως λέει και το όνοµά της, µια «δεύτερη ζωή», απόλυτα πραγµατική, τουλάχιστον για τη γενιά που µεγάλωσε µε τα video games. Η γενιά αυτή, άλλωστε, δεν αναγνωρίζει σαφείς διαχωριστικές γραµµές ανάµεσα στο παιχνίδι και την πραγµατική ζωή. Γι’ αυτό και επιµένω να µιλώ για µια «vita nova» και όχι για µια απλή καρικατούρα της πραγµατικής ζωής. Γι’ αυτό και ο Robert D. Hof τονίζει ότι η Second Life εκτοξεύει το παιχνίδι στα απώτατα όριά του, ώστε αυτό παύει να είναι παιχνίδι. Λέει χαρακτηριστικά:
«Στην πραγµατικότητα, είναι υπερβολικό να την ονοµάζουµε [τη Second Life] παιχνίδι, αφού οι κάτοικοι, όπως προτιµούν να αποκαλούνται οι παίκτες, δηµιουργούν τα πάντα. Αντίθετα απ’ ό,τι συµβαίνει σε άλλους εικονικούς κόσµους, η τεχνολογία της Second Life επιτρέπει στους ανθρώπους να κατασκευάζουν αντικείµενα, όπως ρούχα ή προσόψεις καταστηµάτων, από την αρχή, στη λογική του παιχνιδιού LEGO, και δεν τους περιορίζει στην απλή επιλογή ρούχων για τα οµοιώµατα ή προκατασκευασµένων κτιρίων, από ένα µενού. Αυτό σηµαίνει ότι οι κάτοικοι µπορούν να υλοποιήσουν οτιδήποτε µπορούν να φανταστούν, από συµβολαιογραφικές υπηρεσίες µέχρι τα κεριά που λιώνουν στα κηροπήγια».
Θα κλείσω την αναφορά µου στη Second Life (και στον Homo Interneticus), αντιγράφοντας την παράγραφο µε την οποία κλείνει το κείµενό του ο Robert D. Hof. Αφού πρώτα περιγράψει τη διένεξή του µε µιαν οµάδα κατοίκων της Second Life, οι οποίοι προσπάθησαν να τον πείσουν να ανταλλάξει µε κάποιο άλλο το οικόπεδό του, ο δηµοσιογράφος σηµειώνει:
«Στην αρχή, αναρωτιέµαι γιατί έχω (ή έχει το οµοίωµά µου, η persona µου) µια τόσο ενστικτώδη αντίδραση στην ενοχλητική παρέµβαση των γειτόνων. Στη συνέχεια, µε καταλαµβάνει µια έξαψη γονικής περηφάνιας: η persona µου, που µέχρι τώρα έχει ενεργήσει σχεδόν όπως θα ενεργούσα κι εγώ, αποτραβηγµένη από το πλήθος και προσέχοντας ιδιαίτερα τη στίξη στις γραπτές συνοµιλίες της, αποκτά ξαφνικά µια δική της ζωή. Σε τι θα εξελιχθεί το alter ego µου; ∆εν ξέρω ακόµα. Και αυτό είναι, ίσως, το πιο ωραίο µε τους εικονικούς κόσµους. Σε αντίθεση µε τον υλικό κόσµο, σ’ έναν εικονικό κόσµο µπορούµε να ζήσουµε τη δεύτερη ζωή µας έτσι όπως τη θέλουµε εµείς».
Όπως πάντα το κείμενο δημοσιεύθηκε “ως έχει” χωρίς παρεμβάσεις και διορθώσεις.
Τη καλημέρα μου….
