Η κατάργηση της αξιοκρατίας…

– Πως πάνε οι εξετάσεις κύριε Μανώλη; Με ρώτησε η πάντα γελαστή φουρνάρισσα κυρία Σοφία.

– Καλά… ξεκινήσαμε και είχα ήδη χθες το πρώτο μάθημα…

– Βάζετε εύκολα στα παιδάκια;…

– Όχι…

– Ααααχχχ!!! Τα κάψατε τα παιδάκια…

– Δεν νομίζω… Θα ήταν αδικία να βάλω εύκολα θέματα…

Στο βλέμμα της απορίας που αντιμετώπισα, θεώρησα ότι έπρεπε να εξηγήσω…

Ο καθηγητής μέσα στη τάξη εκτός όλων των άλλων είναι ο εκφραστής της ισονομίας και της αξιοκρατίας.  Μέσα στη τάξη, όλοι οι μαθητές κρίνονται με τα ίδια κριτήρια και οι βαθμοί τους είναι ανάλογοι με αυτά τα κριτήρια. Έτσι όλοι ξέρουν που βρίσκονται και τι να περιμένουν για βαθμό γιατί οι πρώτοι που ξέρουν τι ξέρουν είναι οι μαθητές. Αυτό είναι κάτι που το προσπαθώ όλα τα χρόνια σαν καθηγητής, γιατί απλά θυμάμαι από το καιρό που ήμουν μαθητής πολλές περιπτώσεις “αδικίας”. Η αξιολόγηση πάντα έχει υποκειμενικό παράγοντα μέσα, γιατι σταθμίζεις προσπάθεια, συμμετοχή, παρουσία και άλλα μη μετρήσιμα μεγέθη. Στα γραπτά υπάρχει βαθμολογηση και όχι αξιολόγηση. Εκεί τα πράγματα μπορούν να είναι αντικειμενικά αν έχεις προκαθορίσει τις μονάδες σε κάθε φάση.

Για να δούμε λοιπόν,  τι θα σήμαινε να βάλω εύκολα θέματα…

Αν έβαζα εύκολα θέματα… θα έγραφαν όλοι. Γιατί να είναι κακό αυτό; Αν γράψουν όλοι, τότε οι μαθητές που παρακολουθούσαν όλο το χρόνο και προσπαθούσαν, θα βρεθούν μαζί με τους μαθητές που δεν δούλεψαν καθόλου και δεν κατέβαλαν την παραμικρή προσπάθεια. Οι μαθητές που ναι μεν προσπαθούσαν όλο το χρόνο, και δεν είχαν υψηλές επιδόσεις, μια και η χημεία δεν συγκαταλέγεται στα εύκολα μαθήματα, θα βρεθούν μαζί ή και χαμηλότερα με τους μαθητές που δεν έκαναν καμία προσπάθεια όλο το χρόνο.

Μα με αυτό το τρόπο θα μείνουν στο μάθημα… Ωραία αλλά υπάρχει κάτι που το ξέρουν μόνο οι μαθητές. Δεν μένεις πλέον σε ένα ή δύο μαθήματα. Το σύστημα προβλέπει μέσο όρο γραπτώς εξεταζομένων μαθημάτων πάνω από το 9,5. Δηλαδή αν μείνεις θα μείνεις σε 7 – 8 μαθήματα μαζί και μόνο αν προσπαθήσεις. Δηλαδή στα 12 – 13 μαθήματα που εξετάζονται πάνω από τα μισά πρέπει να είναι πολύ κάτω από τη βάση και τα άλλα γύρω στη βάση. Έτσι μένεις… αλλά δεν γίνεται να μείνεις μόνο σε 1 ή 2 μαθήματα.

Και τι κάνεις τελικά. Βάζεις διαβαθμισμένα θέματα. Δηλαδή θέματα με το 1/3 των μονάδων να είναι  θέματα εύκολα και αναμενόμενα…το 1/3 θέματα που να είναι βασικές γνώσεις και το 1/3 να έχουν θεματάκια έξυπνα για τους μαθητές που έχουν ασχοληθεί. Έτσι ο μαθητής που δούλεψε όλο το χρόνο και έχει σφαιρική άποψη της ύλης θα μπορέσει να βρεθεί ψηλά, αλλά ακόμα και ο μαθητής που δεν ασχολήθηκε καθόλου, ακόμα και τώρα αν ασχοληθεί λίγο θα μπορέσει να γράψει κάποιες μονάδες. Εφόσον όλο το χρόνο αποφάσισε ότι δεν θέλει να ασχοληθεί, ας είναι προετοιμασμένος για τι συνέπειες. Το παιγνίδι παίζεται με συγκεκριμένους κανόνες, γνωστούς από την αρχή, και κοινούς για όλους.

Μία άλλη παράμετρος είναι οι εξετάσεις…

Αν κατά την διάρκεια των εξετάσεων ο αδύναμος μαθητής ζητήσει τη βοήθεια ενός καλού μαθητή – φίλου, κάτι που είναι πολύ κοινό, τότε έχουμε το εξής φαινόμενο. Αν οι επιτηρητές συνάδελφοι δεν κάνουν καλά τη δουλειά τους… αφήνοντας τους μαθητές να αντιγράφουν… ( δεν μιλάμε για το τι πρέπει να γίνει και τι πρέπει να κάνουν. Παρόλα αυτά υπάρχουν κάποιοι συνάδελφοι που εννοούν με λάθος τρόπο την βοήθεια προς τους μαθητές.) …τότε έχουμε πλήρη ανατροπή. Δηλαδή, ο αδύναμος μαθητής που καταφέρνει να αντιγράψει, βρίσκεται αξιολογικά υψηλότερα από άλλους μαθητές που προσπαθούν μόνοι τους και πιθανόν να μη πάνε τόσο καλά. Οι μαθητές που βοηθούν τους συμμαθητές τους βοηθάνε να γίνει η παραπάνω ανατροπή. Βέβαια μεταξύ μαθητών υπάρχει η “συναδελφική αλληλεγγύη”, και δύσκολα δεν θα βοηθήσει ένα συμμαθητή του. Από την άλλη θα γκρινιάξει αν ο ίδιος έχει μικρότερο βαθμό, ενώ διάβασε και προσπάθησε, ενώ κάποιος που δεν προσπάθησε έχει μεγαλύτερο βαθμό.

Μπορείτε να δείτε λοιπόν, ότι αν οι εξετάσεις δεν γίνουν με τον ενδεδειγμένο τρόπο, η αξιολόγηση ενός χρόνου ανατρέπεται μέσα σε ελάχιστο χρόνο. Οι μαθητές εκπαιδεύονται στην πρακτική της “λούφας” και της “επίπλευσης” σε οποιοδήποτε περιβάλλον. Θα μπορούσα να μιλήσω και για παρασιτική συνύπαρξη μέσα στη τάξη. Το είδα και στις εργασίες πάνω στο U4energy. Όλη η ομάδα δούλευε, αλλά όπως είπαμε όταν λέμε όλοι…τελικά δεν εννοούμε όλοι. Η ομάδα θριάμβευσε και κάποιοι πήραν δόξα που δεν τους έπρεπε…

Κλείνοντας… νομίζω ότι είναι καθήκον μας να υπερασπιστούμε κάποιες βασικές κοινωνικές αξίες… για να έχουμε ελπίδες κάποτε να έχουμε μια διαφορετική εικόνα στη κοινωνία που ζούμε. Η απαξίωση βασικών δομών και αξιών σίγουρα δεν εξυπηρετεί κανένα. Ας τα σκεφτούμε λοιπόν την επόμενη φορα που θα βγάλουμε θέματα ή θα επιτηρήσουμε. Από την μεριά των μαθητών ισχύει ότι πάντα θα βοηθήσουν το συμμαθητή τους… Από εμάς εξαρτάται να μη καταργηθεί η αξιοκρατία.

Να δούμε και δυο απόψεις για την αξιοκρατία…

Ο τρίχερος!!! μαθητής.

Η αξιοκρατία… αλλιώς.

Έτσι για να ξεκινήσει λίγο πιο ευχάριστα η μέρα…

Τη καλημέρα μου…