Το τέλμα και το δημιουργικό.
Είναι φορές που με πιάνει μια άρνηση. Αρκετές φορές στο παρελθόν, και μάλλον σε τακτά διαστήματα – θα έλεγα – εμφανίζω μια τάση να μη κάνω τίποτα. Σε αυτές τις περιπτώσεις βρίσκω ότι έχω πέσει σε ένα τέλμα και γενικά δεν κάνω διάθεση να βγω. Οι αφορμές πολλές. Μπορεί κάτι που έγινε στο σχολείο, μπορεί μια κουβέντα που μου είπαν φίλοι ή μια αποτυχία σε κάποια δουλειά που ανέλαβα.
Σε μια τέτοια κατάσταση ήμουνα εδώ και ένα μήνα περίπου. Για διάφορες μικροαφορμές, είχα σπαστεί και απλά δεν έκανα “δουλειές” που έπρεπε να κάνω. Και απλά περνούσε ο καιρός. Στις επαγγελματικές μου υποχρεώσεις ήμουν συνεπής αλλά όχι όπως εγώ θα ήθελα. Η δουλειά και οι σημειώσεις που έδινα ήταν “ανακατασκευασμένες” σημειώσεις. Βέβαια αυτό στην πράξη δεν σημαίνει κάτι ιδιαίτερο γιατί το βιβλίο είναι το ίδιο, η ύλη είναι η ίδια, οι απαιτήσεις είναι οι ίδιες. Άρα είναι λειτουργικά σωστές. Και επαρκείς. Αλλά εμένα ΔΕΝ μου άρεσαν.
Τη προηγούμενη βδομάδα με το κλειστό σχολείο, μάζεψα το μυαλό μου, όπως λένε και τα έβαλα κάτω. Τι σημαίνει αυτό πρακτικά… Πήρα χαρτί και μολύβι και άρχισα το γράψιμο. Έτσι έχω μάθει να λειτουργώ. Αν δεν τα δω γραμμένα δεν μου λένε τίποτα. Αν δεν έχω χαρτί να μουτζουρώσω μπροστά μου δεν μου βγαίνει. Πήρα λοιπόν τα μπλοκάκια μου, τα έβαλα κάτω και έγραψα το DO’s και DONT’s που θα έλεγαν τα εγγλεζάκια. Και μέσα από αυτή τη διαδικασία ανασκουμπώθηκα και voila!!!! σήμερα τελείωσα το πρώτο δωδεκασέλιδο εντελώς καινούργιων σημειώσεων. Ξεκίνησα από λευκό χαρτί. Και ακολούθησα τη λογική των παραδόσεων. Δηλαδή όπως κάνω το μάθημα μέσα στη τάξη, με ό,τι λέω και όσα παραδείγματα χρησιμοποιώ, τα έγραφα. Τελικά λέω πολλά, από ότι φαίνεται. Γιατί αυτές οι δώδεκα σελίδες είναι δυο ώρες διδασκαλίας, και φυσικά είναι “μονόλογος”. Δεν έχω την αλληλεπίδραση των μαθητών. Τις απορίες ή τις διευκρινήσεις. Βέβαια από την εμπειρία μου πέρασα όσες απορίες συνήθως ρωτάνε όλα αυτά τα χρόνια, προσπαθώντας να τις προλάβω. Αλλά πάντα στο “ζωντανό μάθημα” υπάρχει πρωτοτυπία. Μια άλλη ιδέα που πέρασε από το μυαλό μου ήταν με την άδεια των μαθητών να βγάλω το κινητό μου στην έδρα και να μαγνητοφωνώ όλο το μάθημα. Απομαγνητοφωνώντας το θα μπορούσα και με μεγαλύτερη ακρίβεια και σαφήνεια να απαντήσω στα ερωτήματα. Αλλά δεν ξέρω αν είναι “πρέπον”. Θα μπορούσε από την άλλη να χρησιμεύσει και σαν ένα ηχητικό αρχείο, επανάληψης για τους μαθητές. Ακόμα καλύτερα θα ήταν μια βιντεοκάμερα. Αλλά και πάλι δεν ξέρω.
Αυτές οι ιδέες μου “ήρθαν” όταν προ καιρού βρήκα στο διαδίκτυο μαγνητοσκοπημένες διαλέξεις από αμφιθέατρα κολλεγίων και πανεπιστημίων σε διάφορα θέματα, χημείας και βιολογίας. Ίσως το ηχητικό μαζί με τον διαδραστικό πίνακα να έδιναν μια λύση επανάληψης. Από την άλλη έχουμε το διαδίκτυο. Το MOODLE εξακολουθεί να αποτελεί πρόκληση αν και δεν μπαίνουν οι μαθητές όσο θα ήθελα. Σε ερώτηση γιατί, η απάντηση ήταν … Μα κύριε είναι σχολείο. Είμαστε όλο το πρωί, θα είμαστε και το απόγευμα; Αυτό δείχνει ότι δεν έχουμε πείσει ακόμα για κάποια πράγματα.
Πήρε μεγάλες διαστάσεις η συζήτηση της υπουργού παιδείας με τους μαθητές στο αμφιθέατρο του Υπουργείου παιδείας, Είδαμε και ακούσαμε πολλά. Πολλά από αυτά γνωστά σε όλους εμάς τους μάχιμους καθηγητές τάξης. Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί προκάλεσε έκπληξη η ειλικρίνεια των παιδιών. Αφού έτσι είναι. Αλλά από την άλλη είναι και πολλά παιδιά που δεν έχουν ξεκαθαρίσει τα ίδια τι θέλουν και πως θέλουν να κινηθούν. Δηλαδή μέσα στη τάξη οι συμπεριφορές διαφοροποιούνται. Κάποια παιδιά όντως διεκδικούν το καλύτερο – και καλά κάνουν – κάποια άλλα δεν έχουν καμία διάθεση για οτιδήποτε και δυναμιτίζουν το μάθημα. Εκεί είναι αυτές οι ισορροπίες που πρέπει να κρατάει κάθε καθηγητής μέσα στη τάξη. Θα συμφωνήσω με την υπουργό ότι η διδασκαλία θέλει ταλέντο. Αλλά δεν φτάνει και μόνο αυτό. Για μένα μετά από 22 χρόνια, η διδασκαλία θέλει να ακούς, να μαθαίνεις να ελίσσεσαι και να κατέχεις το μάθημα. Να μπορείς να το “κατεβάσεις” στο επίπεδο του 15χρονου και να μπορεί να σε παρακολουθήσει. Αλλά επιμένω. Κυρίως να ακούς. Αν δεν μπορείς να αντιληφθείς τι γίνεται μπροστά σου, στη τάξη σου, με τους μαθητές σου το έχεις χάσει. Δηλαδή έχεις ξεμείνει μόνος πάνω στην ” έδρα” να σολάρεις με ένα αδιάφορο κοινό να χασμουριέται από κάτω, και εσύ απεγνωσμένα, να προσπαθείς να τραβήξεις το ενδιαφέρον με “αστεία” που μόνο εσύ καταλαβαίνεις, με αναφορές που μόνο εσύ μπορείς να ερμηνεύσεις. Ναι μπορεί να είναι πολύ σκληρή η τάξη αν δεν μπορείς να τη παρακολουθήσεις.
Διάβασα σήμερα ένα άρθρο για το ηλεκτρονικό βιβλίο. Είναι καλή ιδέα. Κυρίως λειτουργική. Αλλά εγώ δεν κατάλαβα. Όλος εκείνος ο κύκλος εργασιών με τα δεκάδες χιλιάδες βιβλία ανά μάθημα και ανα τάξη και ανά βαθμίδα τι θα γίνει; Δηλαδή για να γίνω σαφής. Πάρτε τα βιβλία των παιδιών σας και κοιτάξτε πόσες χιλιάδες βιβλιά έχουν βγει από το καθένα. Και μετά σκεφτείτε αυτά το νούμερο Χ 12 για όλες τις τάξεις γυμνασίου – δημοτικού και θα έχετε χοντρικά το πλήθος των βιβλίων που τυπώνονται κάθε χρόνο (για παράδειγμα 6 τυχαία βιβλία που πήρα του γιού μου του μικρού – γ’ γυμνασίου- είχαν όλα τιραζ πάνω από 150.000 αντίτυπα). Ολόκληρο το καλοκαίρι, ένας ολόκληρος κόσμος δουλεύει και πληρώνεται για κάποια εκατομύρια αντίτυπα. Και αυτά θα αντικατασταθούν με ένα ηλεκτρονικό βιβλίο αξίας 250 € και ένα στικάκι με όλα τα βιβλία και πολλά παραπάνω. Μπορεί το πραγματικό κόστος να είναι περίπου το ίδιο με το βιβλίο, τη πρώτη φορά, με δεδομένο όμως ότι το βιβλίο e-book θα παραμείνει και για τις επόμενες χρονιές, θα έχουμε μια τεράστια εξοικονόμηση χρημάτων. Ακόμα και αν αντικατασταθούν τα σπασμένα e-books στο τέλος της χρονιάς (η έστω και με ένα κόστος συμμετοχής μικρότερο της αρχικής αγοράς- για να έχουμε και ένα κίνηρο να τα προσέξουν) , πάλι θα έχουμε εξοικονόμηση. Αυτά τα χρηματα που θα πάνε; Θα γυρίσουν στη παιδεία; Θα γίνουν υποδομές ή θα χαθούν σε κάποιο απύθμενο βαρέλι, από αυτά που έχει πάρα πολλά το ελληνικό δημόσιο. Γιατί εντάξει, να ελαφρύνουμε τη πλάτη των παιδιών από το φορτίο των βιβλίων. Να αναλάβουμε το κόστος της αγοράς και το κοινωνικό κόστος του κλάδου των εργαζομένων στην αναπαραγωγή των βιβλίων, αλλά κάπου πρέπει να δούμε και την ουσία των πραγμάτων. Δεν τα κάνουμε αυτά ώστε στις επόμενες εκλογές να κάνουμε απολογισμό για το τι κάναμε. Τα κάνουμε για να φέρουμε αποτελέσματα. Να κάνουμε τους μαθητές να ψάχνουν, να εργάζονται, να έχουν κίνητρο να μαθαίνουν. Όσο έρχονται στο σχολείο γιατί τους στέλνουμε και όχι γιατί θέλουν, το βλέπω δύσκολο.
Είναι πολλά πάρα πολλά. Σας έφτιαξα ένα “χαρμάνι” δεκαπέντε θεμάτων – που λεει ο λόγος – τα ανακάτεψα όλα. Ψάξτε τα και προβληματιστείτε. Εγώ θα επανέλθω ίσως με πιο συγκεκριμένες σκέψεις σε ορισμένα θέματα. Αυτό που ήθελα να πω ξεκινώντας είναι ότι αποφάσισα να ξεκολλήσω. Να αφήσω όλα εκείνα τα “μικρά” πράγματα που με ρίξανε πίσω, γιατί τελικά δεν αξίζει να ασχολείσαι, και να ξεκινήσω να φτιάχνω καινούργια πράγματα. Αρχίζοντας από τις “απαρχαιωμένες” σημειώσεις, όπως τις χαρακτήρισε κάποιος “μοντέρνος” συνάδελφος. Όσοι πιστοί προσέλθετε και συνεισφέρετε με τις απόψεις σας.
Μέχρι τότε χρόνια πολλά σε όσους γιορτάζουν σήμερα και γενικά στις μέρες που έρχονται. Τη καλησπέρα μου. Πάω για τηλέφωνα.
