Σε κάνει να σκέφτεσαι… (1ο μέρος).
Για να σας προετοιμάσω, θα προσπαθήσω να καταγράψω τις σκέψεις που μου προκάλεσε αυτό το βιντεάκι. Αυτά τα είκοσι λεπτά ενός μονόλογου από ένα κάποιο κύριο (Sir) Ken Robinson. Δεν τον ξέρω τον άνθρωπο. Ούτε ξέρω τι είναι και ποιος είναι. Οι Άγγλοι για να του δώσουν την προσφώνηση “Sir” κάτι σημαντικό έχει κάνει. Δεν με νοιάζει τι ακριβώς έχει κάνει και ποιος είναι. Εμένα με “προκάλεσε” και κάθε φορά που βλέπω το βιντεάκι κάτι καινούργιο ακούω και κάτι βλέπω που δεν είχα δει.
Είναι κάτι που με απασχολεί πολύ τα τελευταία χρόνια. Ξεκινώντας το 1986 με φροντιστήρια, και μάλιστα στο φροντιστήριο που ήμουν μαθητής και έχοντας εργοδότες τους χθεσινούς μου καθηγητές και γίνανε οι πρώτοι μου μέντορες στο “επάγγελμα”, κλείνω φέτος 24 χρόνια διδακτικού έργου.
Μπήκα λοιπόν στη τάξη 7 χρόνια (σαν καθηγητής) αφού βγήκα από αυτή (σαν μαθητής). Και μετά τη πρώτη ώρα διδασκαλίας – το θυμάμαι αξέχαστα – πάω τρέχοντας στο Χρήστο και τον ρωτάω πανικόβλητος… : “καλά τι γίνεται εδώ πέρα;;;;” Τι είχε γίνει; Είχα βρεθεί σε μια τάξη που κανείς δεν πρόσεχε, κανείς δεν ενδιαφερόταν για το μάθημα, κανένας δεν ασχολιόταν με τον καθηγητή.
Μέσα σε 7 χρόνια άλλαξε η νοοτροπία των μαθητών (!), άλλαξα εγώ (!) αλλάξαν όλα. Μέσα σε 7 χρόνια.
Όταν μπήκα στο πανεπιστήμιο το 1979 οι χημικοί διορίζοναν άμεσα στην εκπαίδευση – γιατί απλούστατα δεν πήγαιναν. Όταν κατέθεσα τα χαρτιά μου στην επετηρίδα – τότε – ο διορισμός γινότανε σε …42 χρόνια κάνοντας την διαίρεση των 50 χημικών κατ΄έτος και του αριθμού 2212 που είχα (!), μέσα σε τέσσερα χρόνια (!).
Γιατί τα γράφω όλα αυτά; Για να καταλάβετε τι “έπαθα” όταν στο δεύτερο περίπου λεπτό της ομιλίας του λέει… ” Οι μαθητές που θα πάνε φέτος (2006) για πρώτη χρονιά σχολείο, θα βγουν στη σύνταξη το 2065″ και συνεχίζει…Δεν μπορούμε να προβλέψουμε πως θα είναι το μέλλον σε 5 χρόνια και καλούμαστε να προετοιμάσουμε τους ανθρώπους για τα επόμενα 60 (!) χρόνια.
Είναι συγκλονιστική σαν φράση αν την συνειδητοποιήσεις. Έχοντας παιδαγωγικά δεδομένα της … βιομηχανικής επανάστασης και εμπειρίες του προηγούμενου αιώνα, καλούμαστε να προετοιμάσουμε τους επιστήμονες του αύριο… που δεν ξέρουμε πως θα είναι. Ούτε μπορούμε καν να διανοηθούμε πως θα μοιάζει. Και να τους δώσουμε τα εφόδια να προχωρήσουν…Ποια εφόδια, πως να προχωρήσουν; που να πάνε;
Προχθές πήρα ένα mail από ένα παλιό μου μαθητή (Γεια σου Μάνο), για το που βρίσκεται και τι κάνει… Πάντα ρωτάω όλα τα “παιδιά μου” γιατί πάντα έχω αγωνία τι κάνουν. Από την άλλη έχω και ένα πονηρό σχέδιο (χε χε !!!!) αν βρω δυο που μπορούν να ταιριάξουν στις δουλειές τους τους ενημερώνω και τους φέρνω σε επαφή. Τέλος πάντων…
Αυτό που θέλω να πω είναι ότι μέσα σε 14 χρόνια, έχει γυρίσει σχεδόν όλο το κόσμο σπουδάζοντας – και όχι μόνο – έχει επαναπροσδιορίσει τις σπουδές του τρεις ή τέσσερις φορές (αν μέτρησα καλά) και ακόμα ψάχνει τι θα κάνει μετά. Και πόσοι άλλοι υπάρχουν… και ακόμα περισσότερο πόσοι θα υπάρξουν.
Και ο ρόλος του καθηγητή που είναι . Πάει η αυθεντία… πάει το κέντρο της τάξης… πάει η αυτοπροβολή… (για μερικούς) πάει το βόλεμα… (για άλλους).
Έρχεται η αμφισβήτηση, έρχεται το “μαθητοκεντρικό” μοντέλο, έρχεται η συνεργατική μάθηση, έρχεται…. , έρχεται… Νέες λέξεις, νέοι όροι, νέα πράγματα… και πράγματα που μέσα στην άγνοιά μας, μας φοβίζουν. Τι είναι όλα αυτά, Τι πρέπει να κάνουμε εμείς, πως να προσαρμοστούμε; Και τα παιδιά πως θα μπορέσουν να αξιοποιήσουν τα νέα δεδομένα; Πως θα μπορέσουμε να ελέγξουμε τη νέα τεχνολογία και να την αξιοποιήσουμε; Πόσα θα πρέπει να μάθουμε;. Γιατί να πρέπει να διαβάζω συνέχεια και να μη μπορώ να αξιοποιήσω αυτά που ξέρω. Πάλι από την αρχή;
Επίτηδες τα γράφω έτσι. Ο κόσμος αλλάζει. Μου το είχε πει ο Βασίλης πριν τρία χρόνια, σε μια “συζήτηση – κήρυγμα” όταν τους έλεγα ότι ο κόσμος αλλάζει… Μου είπε απλά…: Ο κόσμος άλλαξε κύριε (και εσείς δεν το πήρατε χαμπάρι). Εμείς το ξέρουμε μάθετέ το και εσείς. Και αυτό ήταν κάτι που όταν το σκέφτεσαι βλέπεις ότι έτσι είναι αλλά δεν θέλεις να το δεχτείς.
Πάντως όλες αυτές οι σκέψεις κυκλοφορούν στο μυαλό μου πολλά χρόνια τώρα. Πάντα ψαχνόμουνα για το πως θα μπορέσω να γίνω καλύτερος από αυτό που είμαι τώρα. Είχα τον υπολογιστή και πάντα αναρωτιόμουν πως θα μπορούσα να τον αξιοποιήσω καλύτερα. Τι θα μπορούσε να μου προσφέρει μέσα στη τάξη, Τι κάνουν οι άλλοι “στα εξωτερικά”. Άπειρες ώρες δουλειά, διαβάσματα, κατεβάσματα από το ΙΝΤΕΡΝΕΤΙ, βίντεο εικόνες, ό,τι… ό,τι… ό,τι… Το αποτέλεσμα είναι οι σκληροί δίσκοι να γεμίζουν. Τα 2,5 ΤΒ (!) είναι λίγα – ανήκουστο για μένα όταν ο πρώτος μου σκληρός ήταν 20 ΜΒ (Ναι ΜΒ στο 80286 το 1988). Και μετά το ξεδιάλεγμα. Να δούμε τι έχουμε και πως θα το αξιοποιήσουμε. Αλλά ψάχνω μόνος μου ( με τη βοήθεια λίγων καλών φίλων που επίσης ψάχνονται), και το κυριότερο χωρίς πρόγραμμα. Στηριζόμενος στην εμπειρία μου και στις αγωνίες μου ψάχνω. Δεν ξέρω τι, αλλά ψάχνω.
Το μόνο – άμεσα – που μπορώ τελικά να κάνω είναι να μπορέσω σε όλα αυτά τα παιδιά που περνάνε κάθε χρόνο από τα χέρια μου, να τους δώσω τη δυνατότητα να ξεκινήσουν το όνειρό τους. Να κάνω όσο το δυνατόν καλύτερα τη δουλειά μου για να μπορέσουν να πετύχουν τον πρωταρχικό τους στόχο… και τουλάχιστον να είναι ψυλλιασμένοι για το μέλλον. Να καταλάβουν ότι οι σπουδές αυτές είναι η αρχή και να έχουν τα μάτια τους και τα αυτιά τους ανοικτά. Να ενημερώνονται για τα νέα στο κλάδο τους. Να ακολουθούν τη καρδιά τους και τα δοκιμάζουν. Με αυτό το τρόπο θα μπορέσουν να προχωρήσουν σε ένα μέλλον που τελικά θα είναι αυτό που θα διαμορφώσουν οι ίδιοι και κανένας δεν μπορεί να προβλέψει.
Το ξέρω ότι στην αρχή φαίνομαι “μηδενιστικός” αμφισβητώντας πάρα πολλά πράγματα. Πολλές φορές αισθάνομαι ότι δεν \μπορώ να τα προλάβω όλα. Τρέχω, γίνομαι “πολυσχιδής” (multitasking) και πάλι παρά την ισχύ του νευρωνικού υπολογιστή που έχω… δεν φτάνω. Αρχίζω και ξεφεύγω γι’ αυτό καλύτερα να σταματήσω.
Δεν έχω τελειώσει… θα επανέλθω. Μέχρι τότε να μη ξεχάσω να πω χρόνια πολλά σε όλους και όλες που γιορτάζουν και φυσικά …
Τη καλησπέρα μου.
