Οι ολομέλειες στις ερευνητικές εργασίες…

Τη Δευτέρα 22 του Οκτώβρη στο Λύκειο του Ψυχικού πραγματοποιήθηκε μια ενημερωτική ημερίδα πάνω στις Ερευνητικές Εργασίες. Η αλήθεια είναι ότι ένα χρόνο μετά την πρώτη εφαρμογή, υπάρχει ακόμα μια νεφελώδης κατάσταση για το πως γίνονται οι ερευνητικές εργασίες. Η γενικότερη άποψη είναι ότι υπάρχει πολύς αυτοσχεδιασμός… στη πράξη.

Ο αυτοσχεδιασμός πιθανόν ξεκινάει από την έλλειψη ενημέρωσης για το πως θα έπρεπε να γίνεται το μάθημα, και ποιος θα έπρεπε να είναι ο ρόλος του καθηγητή στη τάξη. Πάνω σε αυτή τη πρακτική μαζί με τον Θοδωρή Ορεινό και τη Τερέζα Γεωργιάδου (Σχολική σύμβουλο, που οργάνωσε και την ημεριδα – συζήτηση) προσπαθήσαμε να καλύψουμε αυτή την ανάγκη των συναδέλφων. Έτσι μπροστά σε ένα ενθουσιώδες κοινό 22 συναδέλφων από διάφορα σχολεία, ο κ. Ορεινός παρουσιάσε το θεωρητικό μέρος των Ερευνητικών Εργασιών ενώ το δικό μου το κομμάτι αφορούσε τη σημασία της ολομέλειας στην διεξαγωγή των ερευνητικών εργασιών. Για όποιον θα ήθελε να δει την παρουσίαση θα πρέπει να δεί τον σύνδεσμο ΕΔΩ. Για τις ολομέλειες έχω ξαναγράψει. Με δυο λόγια είναι από τα πιο σημαντικά εργαλεία, μια και μέσα από αυτές αναπτύσσεται η συνεργασία μεταξύ των μελών της ομάδας, μεταξύ των ομάδων στο τμήμα ενδιαφέροντος αλλά και στην ολομέλεια τάξης μεταξύ όλων των μαθητών. Βλέπετε ένα από τα δύσκολα σημεία στις ερευνητικές εργασίες είναι να δεχτούμε ότι οι ομάδες δεν είναι ανταγωνιστικές αλλά συναγωνιστικές. Οι απορίες είναι αφορμές για συνεργασία και βοήθεια από την μια ομάδα στην άλλη. Οι λύσεις και οι πρωτοπόρες ιδέες είναι αφορμή για σκέψη και χρήση τους και στις άλλες εργασίες. Ο καθηγητής ή οι καθηγητές που βρίσκονται στη τάξη, είναι μαέστροι σε ορχήστρα. Ο κάθε μαθητής πρέπει να ξέρει τι έχει να κάνει – η τουλάχιστον να έχει μια ιδέα για το πως θα δουλέψει – και να του επιτραπεί να κάνει λάθη, γιατί μέσα από αυτά θα μάθει. Και όπως είπε και ο Θοδωρής, ας μην είναι τέλεια η εργασία, αρκεί να είναι δική τους.

Ένα άλλο σημαντικό θέμα είναι το ερευνητικό ερώτημα. Δύσκολο θέμα… πραγματικά. Μετά τον περυσινό απολογισμό μας οι συνάδελφοι αποφασίσαμε ότι αυτό ήταν το μεγαλύτερο μας πρόβλημα. Οι ερευνητικές εργασίες “δεν είχαν ερώτημα”. Εντάξει όχι όλες αλλά πολλές είχαν την λογική της εργασίας copy – paste με αποτέλεσμα να γίνουν εργασίες καταγραφής πληροφοριών.

Σε αυτό το σημείο έγινε εργαστήριο, όπου στους συναδέλφους – μαθητές, δόθηκε το γενικό θέμα “ΔΙΑΤΡΟΦΗ” και τους ζητήθηκε να βγάλουν το κεντρικό ερώτημα και κυρίως να παρουσιαστεί στην “τάξη” και να συζητηθεί για να βγουν συμπεράσματα.

Ο θόρυβος της τάξης αμέσως πολλαπλασιάστηκε στην προσπάθεια να βρεθεί το ερώτημα. Αυτό γίνεται και στη τάξη και εδώ ο καθηγητής δεν πρέπει να ζητήσει ησυχία. Ίσως το αντίθετο θα έλεγα. Να προκαλέσει τους μαθητές να συζητήσουν. Και να καταλήξουν σε ένα ερώτημα. Για το συγκεκριμένο θέμα μια καλή ερώτηση που προέκυψε ήταν : “Μεσογειακή Διατροφή : τελικά κάνει καλό στην υγεία;” Αυτό σαν ερώτημα βάζει τα εξής υποερωτήματα :  Τι είναι μεσογειακή διατροφή;  Ποια είναι το τρόφιμα που την αποτελούν; Ποια είναι τα βασικά χαρακτηριστικά της; Ποια είναι η ποιότητα των τροφίμων ; Η μεσογειακή διατροφή από μόνη της φτάνει ;

Συγκεντρώνοντας και ό,τι άλλο υλικό αποφασίσει η ομάδα θα καταλήξει στη συμπέρασμα : Η Μεσογειακή Διατροφή είναι ή δεν είναι καλή για την υγεία. Το βασικό χαρακτηριστικό που πρέπει να έχει το ερευνητικό ερώτημα είναι να μην έχει προκαθορισμένη απάντηση (να είναι ανοικτή όπως λέμε). Αν είναι να απαντήσουμε ότι η μεσογειακή διατροφή κάνει καλό στην υγεία επεδή έτσι λένε… τότε δεν έχουμε κάνει έρευνα και ούτε απαντήσμε κάποιο ερώτημα. Σε όποια απάντηση και αν καταλήξουμε θα πρέπει να έχουμε τεκμηριώσει από το υλικό που συγκεντρώσαμε την απάντηση. Δύσκολη υπόθεση. Μια άλλη ομάδα κατάληξε στην ερώτηση : “Ειδική διατροφή : Είναι πράγματι απαραίτητη;” Και εδώ υπάρουν πολλά υποερωτήματα… προσπαθήστε να τα καταγράψετε για να δείτε πως δουλεύει.

Και έτσι είκοσι ακόμη συνάδελφοι άκουσαν, προβληματίστηκαν, έκατσαν στη θέση του μαθητή και ασχολήθηκαν με αυτό που λένε ερευνητικές εργασίες και κάθησαν εκτός ωραρίου για να φτάσουμε στο τέλος των εργαστηρίων.

Αν κάποιοι συνάδελφοι θέλουν να βρουν συγκεντρωμένο υλικό για τις ερευνητικές εργασίες που έχει δημιουργηθεί από συναδέλφους. Ο φίλος Γιώργος Παναγιωτακόπουλος άνοιξε τη σελίδα και όλοι οι υπόλοιποι φροντίσαμε να τη γεμίσουμε. Εσείς μένει να τα ψαχουλέψετε και να βρείτε ότι σας ενδιαφέρει.

Μέχρι νεοτέρας…

Τη καλησπέρα μου…