Ψηφιακές δεξιότητες – τα γενικά

Εϊναι μια φράση που ακούγεται συνέχεια. “Ψηφιακές δεξιότητες” εδώ, ψηφιακές δεξιότητες εκεί… digital skills ο αγγλικός όρος. Τι είναι άραγε οι ψηφιακές δεξιότητες; Το έχουμε σκεφτεί;

Για να δούμε λιγάκι…

Είναι ψηφιακή δεξιότητα να ανοίγω τον υπολογιστή; Μπα δεν νομίζω, αλλά να βλέπω τα e-mail είναι. Να απαντάω στην αλληλογραφία είναι, να ανοίγω και να επισκέπτομαι sites είναι επίσης. Να γράφω κείμενο… μπα δεν νομίζω… αυτό είναι γραφομηχανή, αλλά να ανοίγω ένα αρχείο και να αποθηκεύω το κείμενο που έγραψα είναι ψηφιακή δεξιότητα. Να το διαμορφώνω σε μέγεθος και είδος γραμματοσειρών, να αλλάζω τη μορφή του με παραγράφους και κενά είναι. Να ανοίγω ένα πρόγραμμα είναι όπως και να το κλείνω είναι αλλά και να αποθηκεύω ένα αρχείο. Να εγκαθιστώ ένα πρόγραμμα στον υπολογιστή, δεν το συζητάμε είναι ψηφιακή δεξιότητα.  Όπως επίσης και να αποεγκαθιστώ.

Τελικά πόσο μπορούμε να συνεχίσουμε έτσι… Μάλλον για πολύ ακόμα, μια και συνέχεια ανεβάζομε το επίπεδο των γνώσεων. Θα μπορούσαμε τελικά να πούμε τι είναι ψηφιακές δαξιότητες;

Να προσπαθήσω να δώσω έναν ορισμό. Ψηφιακές δεξιότητες, θα μπορούσα να πω ότι είναι η ικανότητα, να δημιουργήσεις, διαμορφώσεις αποθηκεύσεις και μοιραστείς ένα ψηφιακό αρχείο.  Αυτό σημαίνει ότι όλες οι απαιτούμενες γνώσεις υποδομής, όπως εγκατάσταση προγράμματος, άνοιγμα αρχείου, χρήση του προγράμματος , αποθήκευση και τέλος εξαγωγή του προϊόντας με διάφορες μορφές για διαμοιρασμό είναι δεδομένες.

Τι γίνεται όμως με την εκπαίδευση; Η εκπαίδευση αλλάζει. Αλλάζει με πολύ γρήγορους ρυθμούς και πολλές φορές με τρόπο που είναι δύσκολο να προβλεφθεί. Τα σύγχρονα μοντέλλα εκπαίδευσης θέλουν τον μαθητή να συμμετέχει και τον καθηγητή δίπλα του. Θέλουν τον μαθητή να ανακαλύπτει και τον καθηγητή να κατευθύνει απλά και όχι να δίνει απαντήσεις.  Τα εκπαιδευτικά εργαλεία αλλάζουν. Την θέση του πρασινοπίνακα, έχει πάρει η οθόνη του υπολογιστή. Οι μαθητές είναι πολύ εξοικειωμένοι με το μέσον, οι καθηγητές όχι. Οι μαθητές είναι πολλές ώρες μέσα στο ΙΝΤΕΡΝΕΤ αλλά όχι για να μελετήσουν. Περισσότερο για “να βρεθούν”. Αντίθετα οι καθηγητές δεν αξιοποιούν αυτές τις δυνατότητες. Το γραπτό κείμενο (texting) είναι κοινό χαρακτηριστικό στους νέους από τα SMS μέχρι τα chat – rooms. Αντίθετα οι εκπαιδευτικοί προτιμάνε να μιλάνε.

Θα λέγαμε ότι είναι δύο διαφορετικοί κόσμοι, παράλληλοι. Άρα δεν πρόκειται να τμηθούν και αυτό είναι κακό για την εκπαίδευση. Πρέπει να υπάρχουν κοινές προσεγγίσεις και κοινές πορείες. Πως θα μπορέσει να γίνει αυτό, με επιμόρφωση των εκπαιδευτικών και εισαγωγή εκπαιδευτικών και παιδαγωγικών μέσων που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν από τους μαθητές για να μάθουν καλύτερα. Αυτό όμως δεν είναι εύκολο γιατί ο κπαιδευτικός συνήθως έχει ένα αναλυτικό πρόγραμμα να ακολουθήσει και αυτό συνήθως επιβάλλει συγκεκριμένες εκπαιδευτικές πρακτικές.

Το παλιό και γενικό “μάθε παιδί μου γράμματα” έχει εξειδικευθεί μια και η γνώση έχει τόσο πολύ αυξηθεί σε όγκο που η διαχείρηση όλης της πληροφορίας, είναι από μόνη της ένα τεράστιο κεφάλαιο.  Η εκπαίδευση προσεγγίζει τις ανάγκες της αγοράς εργασίας. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να δώσει στους μαθητές διεξοδους επαγγελματικές στη σημερινή κατάσταση. Η τεχνική εκπαίδευση είναι η λύση που προτεινεται αν και η Ελληνική κοινωνία – κυρίως λόγω παλαιότερης εμπειρίας – δυσκολεύεται πολύ να δεχτεί τη χρησιμότητα της τεχνολογικής εκπαίδευσης.

Το διάγραμμα που βλέπετε συσχετίζει τις ψηφιακές δεξιότητες με διάφορους άξονες. Σε επόμενες εγγραφέςε θα προσπαθήσω να αναπτύξω κάθε ένα από αυτούς τους άξονες και να τους συσχετίσω με τις ψηφιακές δεξιότητες. Η ανάπτυξη αυτή θα βρίσκεται στη γενική γραμμή, “ψηφιακές δεξιότητες και εκπαίδευση”. Οπότε μείνετε συντονισμενοι και παρακολουθείστε τα βήματα. Και αν έχετε κάτι να σχολιάσετε, ευπροσδεκτο το σχόλιο.

Τη καλησπέρα μου.

Το μέλλον… (μέρος δεύτερο)

…σήμερα.

Και έτσι βρέθηκα τη Δευτέρα στο Γραφείο Ενημέρωσης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, προσκεκλημένος από την Ψηφιακή Ατζέντα, σε μια συζήτηση με θέμα : Οι Ψηφιακές Δεξιότητες στην Εκπαίδευση. Θα προσπαθήσω να σας μεταφέρω τη κατάσταση, κάνοντας ταυτόχρονα μερικές σκέψεις… ανάμεσα στις εικόνες που έβλεπα.

Η μέρα ξεκίνησε κλασσικά με πρωινό ξύπνημα στις 6.00 σχολειο με 6 ώρες μάθημα και μια κενό και στις 2.30 που τελείωσα το επτάωρο, βρέθηκα με το μηχανάκι μου στην Αμαλίας 8, που είναι το Γραφείο Ενημέρωσης.  Μπαίνοντας στην αίθουσα δεν μπόρεσα να μη παρατηρήσω ότι είχε ελάχιστες θέσεις άδειες και η συζήτηση ήταν “αναμμένη” με θέμα τις ψηφιακές δεξιότητες και επιχειρηματικότητα. Ο κόσμος γύρω μου “από όλα”. Από τους νεαρούς πιθανον φοιτητές, μέχρι τους νεαρούς των 30-35 πιθανόν γνώστες (γιάπις σε κάποια φάση θα τους λέγαμε), με ύφος στελέχους ή και “χιλίων καρδιναλίων”, οι μεγαλύτεροι… περί τα “…ήντα” με την ηρεμία του ειδικού. Δεν συγκράτησα “ταμπέλες” και τίτλους αλλά είχα μια εικόνα ανάκατη. Η γλώσσα σώματος επίσης. Επιφύλαξη έβγαζε, ανασφάλεια, αμφιβολία. Λίγους είδα να είναι αφοσιωμένοι σε όσα ακούγονταν.  Όλοι οι ακροατές είχαν τα κινητά τους δίπλα (συνήθως ακουμπισμένο στο πόδι) και το ψάχνανε συνέχεια. Κρίνοντας από την εικόνα όσων μπορούσα να δω, κοιτάγανε τα mail τους. Και ναι την αναγνωρίζω την εικόνα γιατί και εγώ το ίδιο έκανα… Όμως τελικά είναι εξάρτηση. Και τι θα γινόταν αν τα mail μου δεν τα έβλεπα εκείνη τη στιγμή αλλά αργότερα στο σπίτι, ή αύριο… για εμένα μικρή διαφορά θα είχε. Για το κοινό… δεν ξέρω. Ίσως για κάποιους να ήταν σημαντικό. Για τους περισσότερους όμως μάλλον συνήθεια ήταν. Οι μεγαλύτεροι πάντως ήταν πιο ήρεμοι και πιο προσεκτικοί στη συζήτηση. Αυτή ήταν η γενική εικόνα.

Και πάμε στη συζήτηση. Τι κατάλαβα εγώ από τη συζήτηση… (όντας άσχετος από επιχειρήσεις και συνθήκες…Όταν πριν κάποια χρόνια (περί το 2000) σχεδιάζανε στην Ευρώπη τα επόμενα βήματα, είχαν κάποιες ιδέες – και δεδομένα – ώστε κάποιοι μέσα από διαδικασίες έβγαλαν άξονες εργασίας και βήματα και στάδια, που τα κράτη μέλη έπρεπε να ακολουθήσουν. Πέρασαν τα χρόνια και… δεν βγήκε όπως το σχεδιάζανε. (Είπαμε το μέλλον άδηλον – προηγούμενη εγγραφή). Θες δεν προβλέψανε την οικονομική κρίση, θες δεν υπολογίσανε την ανάπτυξη στις νέες τεχνολογιές, θες δεν φανταστήκανε τα “νέφη” στη πληροφορική και όλα τα άλλα “καλούδια”που υπάρχουν… τα σχέδια δεν βγήκαν. Και φτάσαμε στο 2010 – έτος ορόσημο και αναφοράς, που γίνανε οι απολογισμοί και κάποιοι μείνανε ευχαριστημένοι και κάποιοι όχι τόσο. Και φυσικά όταν δεν είσαι ευχαριστημένος, ψάχνεις να βρεις το γιατί και μετά τι μπορείς να κάνεις για να το αλλάξεις. Ε!!! Εκεί είμαστε. Ψάχνουμε να βρούμε τι πρέπει να αλλάξει για να μπορέσουμε να έχουμε μια διαφοροποίηση στα αποτελέσματα που δεν ήταν καλά. Να μπορέσει να αξιοποιηθεί το ανθρώπινο δυναμικό, που έχει συσσωρευθεί λόγω ανεργίας αλλά και αδυναμίας να παρακολουθήσει τις εξελίξεις, και να μπορέσουν να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας αλλά και έργα (μαζί πάνε αυτά), που θα δώσουν δουλειά στο κόσμο αλλά και παραγωγή έργου – χρήματος.

Δεν ξέρω αν εκφράζω τα πράγματα με την σωστή ορολογία, αλλά η αίσθηση που είχα είναι ότι “ψάχνονται” να βάλουν στόχους πραγματοποιήσιμους μέχρι το 2020 (είκοσι είκοσι το λένε – άργησα να καταλάβω τι εννοούσαν) και μέσα από αυτούς να ξεκολλήσουν. Το “Going Local” έχει ακριβώς αυτό το σκοπό… να αφουγκραστεί την αγορά κάθε χώρας, να μαζέψει το τι λείπει, το τι χρειάζεται, το τί περισσεύει. Με αυτά τα δεδομένα, θα χαραχτεί μια πολιτική η οποία θα μπορέσει να αποδόσει. Και αν δεν αποδόσει…δεν  πειράζει θα μετρήσουμε τα αποτελέσματα και θα ξεκινήσουμε πάλι. Μαγγανοπήγαδο σας ακούγεται; Είναι. Γιατί κανείς δεν γνωρίζει το μέλλον.

Τι κάνουμε λοιπόν; Το κυνηγάμε… παρακολουθούμε όσο μπορούμε και μιλάμε όσο μπορούμε. Κάνουμε παρεμβάσεις, συζητάμε, προτείνουμε, γράφουμε, ζητάμε… ότι μπορούμε κάνουμε. Σίγουρα το να μένουμε στο σπίτι μας ή στο γραφείο μας… και να γκρινιάζουμε δεν μας δίνει κανένα αποτέλεσμα. Εξωστρέφεια λέγεται… το άκουσα πολλές φορές. Αλλά όχι εξωστρέφεια της μιζέρειας… εξωστρέφεια του ονείρου. Εξωστρέφεια της γνώσης… κάτι που μάθαμε, είδαμε ακούσαμε… Όχι να κάνουμε τα παπαγαλάκια και να ανεβοκατεβάζουμε χρηματιστήρια. Αυτό το έχουμε ξαναδεί. Να μοιραζόμαστε τη πληροφορία για ένα πρόγραμμα, για ένα έργο, για μια πρακτική. Κάτι που κάναμε και ωφέλησε – όχι μόνο χρηματικά  αλλά και κοινωνικά – το περιβάλλον μας. Δεν ξέρω αν είμαστε “κακομαθημένα” που είχαμε μάθει στο δώσε, αλλά αυτό μάλλον έχει τελειώσει. Τώρα πρέπει να κάνουμε για να πάρουμε και όχι αντίστροφα. Και έχουμε ιδέες, πολλές, πάρα πολλές.

Και πάμε στην εκπαίδευση… Εδώ θα το πω… Άδειασε η αίθουσα… Εντάξει το καταλαβαίνω ότι κάποιοι ήταν από το πρωί… και ήταν κουρασμένοι αλλά η εκπαίδευση είναι η αρχή των πάντων… Αν αυτό δεν γίνει κατανοητό, δύσκολα θα αλλάξουν τα πράγματα. Και τα πράγματα δεν αλλάζουν με πυροτεχνήματα…Όπως το netbook ή ο διαδραστικός πίνακας (βλέπε προηγούμενη εγγραφή). Ή τις φορητές τάξεις που ακούστηκε χθες… Ξέρετε τι είναι; Να σας πω… Είναι (κυνικά μιλώντας) ένα καροτσάκι με 10 laptop πάνω και ένα ασύρματο modem. Και το παίρνεις στη τάξη και κάνεις τη τάξη εργαστήριο πληροφορικής. Στο τέλος του μαθήματος το μαζεύεις και τα φυλάς. Θέλετε τη γνώμη μου : ΚΑΤΑΠΛΗΚΤΙΚΗ ΙΔΕΑ και μακάρι να γίνει. Αλλά ποιος θα τα χειριστεί; Ποιος θα μάθει στα παιδιά να σέβονται τον εξοπλισμό; Ποιος θα μάθει στους καθηγητές να σέβονται τον εξοπλισμό. (Ναι δεν έκανα λάθος…το ίδιο ισχύει). Ο καθηγητής της πληροφορικής δεν μπορεί να υποστηρίξει όλα τα μηχανήματα. Ο καθένας θα πρέπει να συμμετέχει ενεργά. Αν όχι στην υποστήριξη, στην συντήρηση. Και φυσικά το κλασσικό… μετά από 2-3 χρόνια που αυτά θα έχουν γίνει “παλιά” (αν όχι άχρηστα) τι ακολουθεί; Δεν ξέρω μετά από 26 χρόνια στις τάξεις νομίζω ότι το μέλλον θα διαμορφωθεί από τους καθηγητές και τους γονείς. Τα βήματα πρέπει να είναι σχεδιασμένα με τρόπο ώστε οι δύο αυτές μεγάλες κοινωνικές ομάδες, να μπορέσουν να εκτιμήσουν αυτό που λέμε ψηφιακές δεξιότητες και πως μπορούν να αξιοποιηθούν στην εκπαίδευση. Μετά είναι οι μαθητές. Οι μαθητές τις δεξιότητες τις έχουν αλλά τις έχουν σε χρηστικό επίπεδο. Εκεί αυτό που χρειάζεται είναι η αξιοποίηση τους στην εκπαίδευση. Έτσι ο σχεδιασμός δεν είναι να πάρεις μηχανήματα. Ο σχεδιασμός είναι να βάλεις τις νέες τεχνολογίες στη τάξη. Με ένα τρόπο αποδοτικό, χρήσιμο ώστε να μπορέσουν οι μαθητές να τον εκμεταλλευτούν με τη σωστή έννοια και να προχωρήσουν. Ποιος είναι ο τρόπος;  Δεν ξέρω ή πιο σωστά δεν ξέρω μόνο εγώ. Ρωτείστε τους καθηγητές, τους μάχιμους που είναι μέσα στη τάξη, όχι τους “ειδικούς”, ή τους “μεγάλους” και σαφώς όχι τους εμπόρους. Οι τελευταίοι στο τέλος. Θα υλοποιήσουν τον σχεδιασμό και δεν θα τον υποδείξουν ανάλογα με το τι έχουν να “σπρώξουν” στην αγορά. Ρωτείστε τους μαθητές, “πως μαθαίνει ο νέος της γενιάς Υ”. Τόσα έχουν γραφτεί και απαγγέλονται σαν καραμέλλες : learn by doing. Μα με συγχωρείτε πριν 33 χρόνια στο Χημικό αυτό κάναμε… λιώναμε στα εργαστήρια και “μαθαίναμε με την πρακτική”. Άρα που είναι η πρόοδος; Μπερδεύομαι.

Πάντως θεωρώ ότι ήταν λάθος που έφυγαν όσοι έφυγαν. Αν είχαν μείνει, η γνώμη τους θα μπορούσε να είχε ακουστεί και εμείς από την εκπαίδευση να είχαμε καταλάβει τι διδάσκουμε. Όταν κάποια στιγμή είπα στα παιδιά μου… ότι το Πανεπιστήμιο πλέον δεν είναι Πανεπιστήμιο… με κοιτάγανε. Τους έδωσα την ερμηνεία του όρου : Παντός Επισταμαι – Γνωρίζω τα πάντα (γειά σου δάσκαλε ) και τους ρώτησα αν πιστεύουν ότι τελειώνοντας το Πανεπιστήμιο θα γνωρίζουν τα πάντα. Το κατάλαβαν. Αλλά τους είπα ότι το πανεπιστήμιο θα σας δώσει εκείνες τις βάσεις να πατήσετε πάνω και να δείτε πιο μακριά και τελικά αν θέλετε να γνωρίσετε τα πάντα θα μπορέσετε να το καταφέρετε. Η είσοδος στο Πανεπιστήμιο δεν είναι η κατάληξη του διαβάσματος αλλά η αφετηρία στο θαυμαστό ταξίδι της γνώσης και της ανακάλυψης.  Και πως μπορούμε να περάσουμε στην εφαρμογή της γνώσης στη πράξη. Σε αυτό που λέμε τεχνολογία. Πως η θεωρία θα γινει πράξη; Γιαυτό δεν έπρεπε να φύγετε κύριοι της επιχειρηματικότητας.  Παράδειγμα που μου ήρθε τώρα, πως θα φαινόταν μια μεγάλη εταιρεία να έχει έναν ή δύο μεταπτυχιακούς σπουδαστές που θα κάνουν το μεταπτυχιακό τους σε πραγματικές συνθήκες εργασίας, με την εποπτεία του Πανεπιστημίου; Δεν είναι απλό, και δεν είμαι και σίγουρος που το έχω δει, αλλά είναι κάτι καινούργιο. Έχουμε μεταπτυχιακόυς που στο χώρο εργασίας “κρασάρουν” γιατί δεν μπορούν να ανταποκριθούν στη πίεση της δουλειάς πχ.

Τέλος πάντων… χθες μαζευτήκαμε, κοιταχτήκαμε, τα είπαμε… μεταξύ μας. Μια χαρά τα είπαμε. Ωραίοι είμαστε… αλλά κάποιος να μας ξεκολλήσει. Ο καθρέπτης είναι ωραίος αλλά περάσαμε από αυτό το στάδιο. Μου άρεσε η πρόταση σε μαθητή προγραμματιστή αν θέλει να παραβρεθεί σε εμπορική έκθεση τεχνολογίας. Να δει το κόσμο αλλιώς. Να καταλάβει τι ψάχνει η αγορά.

Μπλεγμένα πράγματα… και εγώ το ίδιο είμαι. Αντιμετωπίζω αντιστάσεις από μαθητές και γονείς στο νέο και διαφορετικό. Ο στόχος λέγεται Πανελλαδικές εξετάσεις και ό,τι αποκλίνει αντιμετωπίζεται με σκεπιτικισμό αν όχι αφορισμό. Στα συνέδρια είμαστε μια – μεγάλη ευτυχώς – παρέα. Και αυτό με κάνει να ελπίζω ότι κάποτε θα μεγαλώσει ακόμα παραπέρα και κάτι θα αλλάξει. Αλλά να “μη το κάψουμε το χαρτί” που λέγεται ψηφιακός κόσμος. Και είμαστε κοντά. Προσεκτικά βήματα για να μπορέσουμε όλοι να αποκτήσουμε τις απαράιτητες ψηφιακές δεξιοτητες του αύριο.

Πολλά έγραψα… ξέφυγα. Σταματάω εδώ και πιθανόν να επανέλθω.

Τη καλησπέρα μου.

Το μέλλον…

…άδηλον.

Πόσα έχουν γραφτεί για το μέλλον. Πόσες ιστορίες έχουν γραφτεί για αυτούς που ξέρουν το μέλλον. Και πόσα χρήματα έχουν δοθεί για να μάθει κάποιος το μέλλον. Αύριο το σημερινό μέλλον θα είναι παρόν και κάτι άλλο θα είναι πάλι το μέλλον… και δώστου πάλι. Ένα συνεχές κυνηγητό το χρόνου και του… μέλλοντος.

Κάποιος που έχει κάποια χρονια πάνω στη Γη, μπορεί να σκεφτεί το παλιό “μέλλον” και να το συγκρίνει με αυτό που ζεί σήμερα… για να δει αν είχε προβλέψει καλά. Όχι ότι έχει καμία σημασία η πρόβλεψη, αλλά είναι ένα παιγνίδι που συχνά το κάνουμε.

Έτσι για να δω τι σκεφτόμουν το 1982 όταν καθόμουν μπροστά από τον Spectrum 48 K (Ναι συνολική μνήμη 48ΚΒ και ήταν υπολογιστής και είχε και προγράμματα… Τώρα το μέγεθος μνήμης αυτό είναι ξεχασμένο). Πόσο με ενθουσίαζε ο 8088 με τα 4,77 ΜΗz συχνότητα και την πράσινη οθόνη με κάρτα Hercules 64 KB… το πρώτο μου PC το 1986… και 26 χρόνια μετά κάποια GHz ταχύτητα, κάποια GB μνήμη και κάποια TB σκληροί δίσκοι… Δεν νομίζω ότι θα μπορούσα να τα φανταστώ. Και από το ξερό πρρρρπππρρρρριιιι του μόντεμ που πότε εύρισκε τη γραμμή και μπλόκαρε το τηλέφωνο με τα 12 Kbps στα 14 Mbps και πότε “μας πετούσε έξω” μέχρι την συνεχή και αδιάλειπτη σύνδεση στο διαδίκτυο… ούτε αυτό μπορούσα να το σκεφτώ ποτέ. Ότι στη τσέπη μου έχω το τηλέφωνο που ζυγίζει 130 γρμ και έχει δυνατότητες τάξεις μεγέθους ανώτερες από τον υπολογιστή που γέμιζε το γραφείο μου το 2000, ένα Pentium στα 1600 GHz, ήταν κάτι έξω από κάθε φαντασία…

Το 1986 που ξεκίνησα να διδάσκω : καινοτομία ήταν η χειρόγραφη σημείωση, προχωρώντας παραπέρα το 1990 καινοτομία έγινε η δακτυολγραφημένη σημείωση, ενώ το 1995 καινοτομία ήταν το διασκόπιο (κν overhead projector). Το 2000 αφού ξεπεράσαμε τον ιό, καινοτομία ήταν η εκπαιδευτική τηλεόραση, το 2005 καινοτομία έγινε το power point, το 2009 καινοτομία μας είπαν ότι  ήταν το netbook και φροντίσαμε να αποκτήσουν όλοι  οι νέοι μαθητές ενώ το 2010 πήρε τη σκυτάλη ο διαδραστικός πίνακας που θα μας έβαζε στην νέα εποχή της εκπαίδευσης. Τα χρόνια που ακολούθησαν δεν μπορούσαμε να ασχοληθούμε με καινοτομίες. Μέσα σε 26 χρόνια έγινε “κοσμογονία” στην εκπαίδευση. Άλλαξαν τα πάντα. Εκτός από ένα… την έδρα.

Το μάθημα εξακολουθεί να γίνεται μετωπικά και με διάλεξη. Μικρές αλλαγές. Είπαμε ο εκπαιδευτικός του 1900 σε μια τάξη του 2000 με πολύ μικρό χρόνο προσαρμογής θα μπορέσει να διδάξει. Έτσι τα netbook πολύ γρήγορα “χάλασαν” και έτσι δεν μπορούσαν να κάνουν κάτι καλό και πέσανε σε αχρησία. Οι διαδραστικοί πίνακες κουνήθηκαν, και χάλασαν οι ρυθμίσεις τους, χάθηκαν τα “μολυβάκια τους” και μείνανε να γεμίζουν το τοίχο. Στη καλύτερη περίπτωση γίνανε οθόνη προβολής κάποιου βίντεο ή παρουσίασης power point. Ναι αυτά τα είχα πει… και μάλιστα σε τρεις συνέχειες.

Και τώρα… ο εκπαιδευτικός τι ρόλο έχει στη τάξη; Και όλα αυτά που του  προσφέρονται με το ΙΝΤΕΡΝΕΤ τι θα τα κάνει; Πως θα τα αξιοποιήσει; Και οι μαθητές, που χαρακτηρίζονται ψηφιακοί ιθαγενείς, μια και μεγάλωσαν μέσα στο ψηφιακό κόσμό και δεν μπορούν να καταλάβουν κάτι έξω από αυτόν, πως θα μπορέσουν να μάθουν και να εκπαιδευτούν; Μεγάλο θέμα. Και καλά οι μαθητές. Οι καθηγητές που χαρακτηρίζονται ψηφιακοί μετανάστες μια και προσπαθούν να μάθουν την νέα – ξένη – γλώσσα και να επικοινωνήσουν με πρωτογνωρους τρόπους, πως θα μπορέσουν; Πολλές απορίες.

Αυτές τις απορίες θα προσπαθήσουμε να λύσουμε σε μια συζήτηση στρογγυλού τραπεζιού που οργανώνεται από την αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα και θα γίνει την Δευτέρα 21 Ιανουαρίου. Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί στο Γραφείο Ενημέρωσης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (Αμαλίας 8).

Να σας δείξω την πρόσκληση :

Μια ομάδα από πέντε συνομιλητές που καλύπτουν όλο το φάσμα της εκπαίδευσης θα μιλήσουμε για τις δεξιότητες στην εκπαίδευση, και επειδή θέλουμε την ενεργό συμμετοχή του κοινού στη συζήτηση που θα ακολουθήσει, σας θέλουμε εκεί, αλλά προσέξτε… τηλεφωνείστε για κράτηση. Τα στοιχεία υπάρχουν όλα στη πρόσκληση.

Η συζήτηση στην οποία συμμετέχω ξεκινάει στις 4.30 το μεσημέρι και θα την συντονίζει ο δημοσιογράφος κ. Βασιλάκος από το in.gr. Αν θέλετε περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να επισκεφτείτε την επίσημη σελίδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αλλά και στο Facebook στην αντίστοιχη σελίδα.

Ελάτε λοιπόν να συζητήσουμε για το που “πάει η εκπαίδευση” όπως θα λέγαμε αλλά αν είναι δυνατόν μέσα από τη κουβέντα να δώσουμε και μια άλλη διέξοδο, πιθανόν μια άλλη ματιά ή και μια άλλη πορεία, που κανείς μας δεν είχε φανταστεί.

Τη καλησπέρα μου.

Ο καθηγητής… μαθητής.

Ένας ορατός κίνδυνος στο λειτούργημα του εκπαιδευτικού είναι ο “ξερολισμός”. Ο “ξερολισμός” είναι μια ιδέα. Μια ιδέα που καρφώνεται στο κεφάλι κάποιου ανθρώπου που νομίζει ότι τα ξέρει όλα. Οι εκπαιδευτικοί είναι ιδιαίτερα επιρρεπείς σε αυτό το κίνδυνο. Ο λόγος είναι απλός. Έχοντας απέναντί τους παιδιά, πολύ εύκολα θεωρούν ότι ξέρουν πολύ περισσότερα από αυτά άρα τα ξέρουν όλα… Εύκολα την πατάς… και αν έχεις και λίγο ανεβασμένη ιδέα για τον εαυτό σου…τότε καθάρισες.

“Εν οίδα, ότι ουδέν οίδα”… τι ωραία φράση. Πέντε λεξούλες όλες όλες και τα λένε όλα. Πόσο κινητήρια μπορεί να είναι αυτή η φράση. Είναι απλό. Βάζεις ένα μικρό στόχο… τον φτάνεις και βάζεις τον επόμενο γιατί πρέπει συνέχεια να μαθαίνεις (“γηράσκω αεί διδασκόμενος” … τρεις λέξεις). Δηλαδή δεν πρέπει… είναι να το έχεις το κουσούρι. Να θες συνέχεια να βάζεις καινούργια “γιατί;” καινούργια “πως;”,και κυρίως το βασικό ερευνητικό ερώτημα : “τι θα γινόταν αν…”. Αυτό που προσπαθούμε να περάσουμε στα παιδιά μας για να τα εμπνεύσουμε στην μάθηση πρέπει πρώτα και πρώτοι εμείς να το κάνουμε “σημαία”.

Γιατί τα λέω όλα αυτά… Σήμερα έγινε η δεύτερη ημερίδα στην Ένωση Ελληνων Χημικών με θέμα την εκπαίδευση. Είναι μια σειρά ημερίδων που ξεκίνησε από το τμήμα Παιδείας με στόχο μέσα απο βιωματική εκπαίδευση να απαντήσει σε ερωτήματα των μάχιμων εκπαιδευτικών και να δώσει λύσεις που γίνονται και μπορούν να πραγματοποιηθούν στη τάξη και δεδομένων των οικονομικών συνθηκών με πολύ μικρό κόστος.

Η πρώτη ημερίδα είχε θέμα “Επιστημονικός Εγγραμματισμός”. Θεωρητικό θέμα αλλά τόσο σημαντικό. Απαντάει στο κλασσικό ερώτημα των παιδιών : “και εμένα αυτά που θα μου χρειαστούν;”. Δείχνει την ανάγκη να ξέρουμε τι βλέπουμε, να καταλαβαίνουμε τι γίνεται και να μπορούμε να ερμηνεύσουμε αυτά που συμβαίνουν καθημερινά.

Η δεύτερη έγινε σήμερα. Είχε θέμα : “Διερευνητική Μάθηση” και παρουσιάστηκε από την σχολική Σύμβουλο, κ. Αγγελική Τρικαλίτη. Ήταν μια εξαιρετική ημερίδα, με πρακτικές που θα μπορούσαν να βάλουν τα παιδιά στη μαγεία της χημείας. Στο ψάξιμο, στην τοποθέτηση ερωτήματος, σε απλές δεξιότητες. Απομυθοποιήθηκε η χημεία με τα εργαστήρια και τα πολύπλοκα μπουκαλάκια. Μου άρεσε πάρα πολύ. Για να το καταλάβετε δειτε το πάγκο εργαστηρίου :

Πολύ εύκολο να γίνουν όλα. Και τα αντιδραστήρια… μερικές σταγόνες.

Έμαθα πολλά σήμερα και “μου μπήκαν ιδέες” για κάτι καλύτερο. Μένει να τις βάλω σε μια σειρά και να δω πως μπορώ να τα βάλω στη τάξη.

Η τρίτη ημερίδα θα γίνει : Σάββατο 16 Φεβρουαρίου με εισηγήτρια την Ελένη Δανίλη και θέμα την αξιολόγηση. Οπότε μπορείτε να το σημειώσετε.

Δυστυχώς – αν κατάλαβα καλά – αυτή θα είναι η τελευταία ημερίδα, τουλάχιστον για φέτος. Πάντως ηταν πολύ καλή κίνηση και καλό θα ήταν να συνεχιστεί του χρόνου ( αν όντως είναι η τελευταία).

Ένα από τα σημαντικά οφέλη της σημερινής ημερίδας είναι ότι έχω ακόμα πολλά να μάθω. Μετά από 26 χρόνια στις τάξεις, συνέχεια μαθαίνω. Και από ότι έχω καταλάβει δεν πρόκειται να σταματήσω.

Τη καλησπέρα μου.